Yabancı Basın Çalışanlarının ve Film Yapımcılarının Çalışma Esasları

Türkiye’de ilmi araştırma, inceleme, arkeolojik kazı ve benzer çalışmalar yapmak ve film çekmek isteyen yabancı gerçek ve tüzel kişiler veya bunlar adına faaliyet gösteren T.C. uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin çalışmalarına müsaade edilmesi ile ilgili esas ve usulleri tespit ve yabancı basın-yayın mensuplarının bu konulardaki faaliyetlerinin düzenlenmesidir.

Bu Esaslar, Türkiye’de; karada, havada, denizde, deniz altında, akarsu ve göllerde, arkeolojik, tarihi, jeolojik, sosyolojik ve tabiata ait konularda yapılmak istenen inceleme, ilmi araştırma ve arkeolojik kazıları, bu konularda ses bandı, video ve film çekimlerini kapsar. Bu tür faaliyetler için önceden izin alınması gerekir ve kendisine izin verilenlere, ayrıca bir mihmandar tahsis olunur.

İnceleme ile arkeolojik kazılar dışındaki her türlü konuda, kamuya açık yerlerde yabancı gazeteciler ile radyo ve TV muhabirlerinin haber ve bilgi toplamaları, olay ve faaliyetleri izlemeleri, tanıtma ve mülakat yapmaları, fotoğraf çekmeleri, ses bandı, video ve film almaları serbesttir. Bu konularda yabancı basın-yayın mensuplarına yardımcı olmak üzere sürekli ve geçici basın merkezleri kurulması dahil, gereken ve mümkün olan kolaylıklar sağlanır. Bu amaçla Türkiye’ye gelen ve geçerli basın kartı bulunan basın-yayın organları temsilcilerinin çalışmalarında uygulanacak esaslar, Dışişleri Bakanlığı ile İletişim Başkanlığı tarafından müştereken düzenlenir.

Tanıtım amaçlı ses bandı, video kayıt ve belgesel film çekimleri ile ticari film çekim müracaatları hakkında sinema, video ve müzik eserleri yapımcıları ile Film Çekmek İsteyen Yabancılar ve Yabancılarla Yapılacak Ortak Yapımlar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Devlet arşivlerinde ve araştırmaya açık diğer arşivlerde yapılacak araştırma ve incelemelerde uyulacak esaslar Devlet Arşivleri Başkanlığınca ayrıca belirlenir.

İzin almak için yapılacak müracaatlar, söz konusu araştırma, inceleme veya çekilecek film, çalışma süre ve yerleri ile müracaat sahibi hakkında gerekli bilgileri ihtiva eder.

Müracaat sahibinin yapacağı araştırma ve inceleme konusunda eseri olup olmadığı, izin verilmesi sırasında göz önünde tutulur.

Arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarına ilişkin müracaatlar; yurt içinde kendi büyükelçiliği vasıtasıyla Dışişleri Bakanlığına, yurt dışında ise Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapılır. Dışişleri Bakanlığı yapılan müracaatı değerlendirir, konunun özelliğine göre ilgili bakanlık ve kuruluşların da görüşlerini alır ve sonucunu ilgiliye bildirir.

Arkeolojik kazılar ve yüzey araştırmaları dışındaki müracaatlar, doğrudan araştırma, inceleme, çekim ve benzeri çalışmanın yapılacağı mahaldeki birime veya bu birimin bağlı olduğu idareye bizzat veya posta (fax, e-mailv.b.) yoluyla yapılabilir. Müracaatlar en geç beş gün içinde sonuçlandırılır. Müracaatlar ve sonuçları hakkında ilgili diğer makamlara bilgi verilir.

Deniz Araştırmaları

Denizlerde yapılacak su üstü ve su altı araştırmalarına, bu konuda katıldığımız milletlerarası anlaşmalar ile ilgili mevzuatımız hükümleri çerçevesinde izin verilebilir.

İzin Verilmeme ve İptal

Milli Güvenlik ve Milli menfaatlerimize zararlı mahiyette olabilecek inceleme ve araştırmalara ve film çekimlerine izin verilmez. Çalışma izni dışında faaliyet gösterenler veya faaliyetleri zararlı görülenlerin izinleri iptal edilir.

İlgili Mevzuat Hükümlerinin Uygulanması

Askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri, Devlet arşivleri, kütüphaneler ve müzelerde yapılan inceleme ve araştırmalarda, arkeolojik araştırma ve kazılarda; müracaat sahibi özel olarak verilmiş iznin kapsamı dışında kalan hususlarda, o yerin kendi ilgili mevzuatı uygulanır.

Araştırma ve İnceleme Sonrası İşlem

İzin alarak araştırma ve inceleme yapanlar, hazırladıkları ilmi rapor ve yayınladıkları eserin bir örneğini, izni aldıkları makama verirler.