“Düğün Gecesi” veya “Birleşme Gecesi” anlamına gelen “Sema” veya “Şeb-i Arus”, her yıl Mevlana’nın ölümünün yıl dönümünde düzenlenen bir törendir. Öğle namazından sonra Kur’an okunmasıyla başlar. Mevlana’nın öğretilerine göre, insanlar iki kez doğar; bir kez annelerinden ve ikinci kez kendi bedenlerinden. Gerçek doğum ikincisidir, yani manevi doğumdur. Manevi bir lider tarafından yönlendirilen Mevlevi dervişlerinin, öğretiminin ilkelerine göre bir Mevlevi locası üyesi olarak yaşaması beklenir. Başlarında nefsin mezar taşını simgeleyen uzun bir başlık, giydikleri beyaz tennure saflığı ve kefeni, onun üzerine giyilen siyah hırka kabri ve toprağı ifade eder. Dönerek gerçekleştirdikleri dansa (Sema etme) katılmadan önce uzun bir manevi ilerleme gereklidir. Meyve gövdesi Hindistan cevizi kabuğundan yapılan küçük yaylı bir çalgı olan rebap ile çalınan müziğe göre sema ederler. Türklerde Mevlana ve Sema Kültürü özellikle dini inanışlar içinde önemli bir yere sahiptir.
Mevlana, inancına veya etnik kökenine bakılmaksızın, Allah sevgisi, hakikat, insanlık ve doğadan bahseden tüm insanlara hitap eden bir tasavvuftu. 13. yüzyılda Türkistan’da Balkh şehrinde doğdu ve daha sonra babası Bahaeddin Veled ile birlikte Türkiye’de Konya kentine yerleşti.
Tüm zamanların en büyük mistik filozoflarından biri oldu ve modern varoluşçuluğun temellerini attı. “İlahi aşk, manevi yaşamın tek hedefidir. ”Ve “Evrendeki her şey dönüyor ve dervişler kendilerini döndürerek ilahi olanın gerçek aşkı ararlar.” Mevlana’ya ait sözlerdir.
Semazenler, Ney’in büyüleyici sesi eşliğinde sema ederken Allah’ın şuuruna ulaşırlar. Bir tür kamış flütü olan ney sesinin, sırlarını açığa vuran sazların ağladığı söylenir. Mevlana Ney’i sevmiş ve bu enstrümandan sık sık şiirlerinde mecazi olarak bahsetmiştir. Bu nedenle bu çalgı aleti tasavvufi kültürde özel bir yere sahiptir. Ney’in kamışlıktan koparılıp gelmesi, bir müddet bekletilmesi, sararıp solması, içinin dağlanarak boşaltılması gibi hususiyetler tasavvufta insanın ruhlar âleminden dünyaya gönderilmesini ve nefsiyle mücadeleden sonra ruhunu özgür bırakmasına tekabül eder. Manevi olgunluğa erişenler, Ney’e benzerler ve onları dinleyen, Allah’ın insan ruhunu üflemesini dinlemektedir.
Mevlana ilahi aşk konularını ele alan ünlü Rubailerini veya dörtlüklerini en dokunaklı şekilde yazdı. Mesnevi adlı en büyük eserinde insanları aydınlatmak ve onları doğru yola yönlendirmek için yola çıktı. Mevlana, seksen yaşlarında Mesnevi’yi tamamladı ve 17 Aralık 1273 gecesi öldü.
Sema töreni, yedi bölümden oluşur. Birinci kısımda dervişler, Hz. Muhammed ile ondan önce gelen diğer peygamberlere ve Allah’a şükrederler. İkinci kısımda kudüm ya da çift davuldaki ritim, Allah’ın kâinata emrini “Ol” temsil eder. Sonra ney, dünyevi yaşamı temsil eden müziği çalar. Semazen olarak bilinen sema edenler daha sonra üç kez birbirlerini selamlar ve bir dairesel bir yürüyüşe başlarlar. Bu bölüm tasavvufi ruhun selamlamasını sembolize eder. Dansçılar daha sonra ebedi manevi dünyadaki doğumlarını sembolize ederek siyah ceketlerini çıkarırlar. Burada gerçeğe dönüşün başladığı kabul edilir. Kollarını göğüslerinin üzerinden geçirip, bir rakamını temsil ederek Allah’ın birliğine şehadet ederler. Sonra sessizce semaya katılma izni almak için Şeyh’in elini öper ve saat yönünün tersine dönmeye başlarlar. Dönerken sağ kolları havada, sol ayakları yerde ve sağ ayakları havada kalır.
Sema, temel olarak dört bölümden oluşur. İlk önce bilgi ve hakikatin farkındalığını temsil eden, insanın kendi kulluğunu idrak etmesi; ikincisi insanlığı yarattığı için Allah’ın gücüne, kudretine huşu; üçüncüsü, bu huşu ve şükran duygusunun aşka dönüşmesi ve nihai bir boyun eğme eyleminde sevgiye sevginin feda edilmesi ve son olarak da, manevi yolculuğun tamamlanması, kaderin kabul edilmesi ve yaratılışın gerçek anlamına geri dönülmesidir. Tören iki parça halinde kılınan namazlar ile sona erer. Sonuç olarak, Türklerde Mevlana ve Sema kültürü özellikle Anadolu coğrafyasında önemli bir yere sahiptir.
dizi ve filmlerle turkce ogitimini seviyourum