Yabancılar Türkiye’deki Girişimcilere Nasıl Yatırım Yapabilir?
Günümüz girişim ekosisteminde, inovasyonun sınırları her geçen gün zorlanarak küresel ticareti ve ekonomik altyapıyı yeniden tanımlamakta bu sayede küresel ekonomide büyük çaplı değişikliklere sebep olmaktadır. Toplumsal, kültürel ve idari alanlarda yeni yöntemlerin kullanılmaya başlanması ile yeni girişimler artmaya başlamıştır. Son yıllarda girişimcilik ruhu giderek yayılmış ve birçok yeni girişim ortaya çıkmıştır. Bugüne kadar meydana gelen girişimler şimdiye kadar hiç bu kadar hızlı, yaygın ve büyük ölçekli olmamış ve aynı zamanda uluslararası çapta milyon dolarlık yüksek yatırımlar almayı başaramamıştır.
Girişimcilik kültürünü besleyen ülkeler, bilgiye dayalı sektörlere doğru küresel bir hareketin öncüsü olurken, diğer yandan da insanların yaşam tarzını ve iş yapma şekillerini değiştirip bu sayede katma değerli kazanç ve istihdam olanaklarına ön ayak olmuşlardır. Bu uluslararası yön değişikliği, hem devletlerin hem de özel sektör temsilcilerinin katkılarıyla destekleyici ve geliştirici bir ortamda gerçekleşen tekno girişimcilik faaliyetleriyle yani teknoparklar veya teknokentler kurulmasıyla büyük ölçüde mümkün olmuştur. Burada üniversitelerin, sanayi ile buluşmasına katkı sağlayan ortamlar yaratılarak AR-GE faaliyetlerine önem verilmekte yeni girişimlerin önü açılmaktadır.
Türkiye’de Girişimcilik Ekosistemi
Türkiye gibi üretim ve hizmet sektörlerine dayalı ekonomiye sahip ülkeler, girişimcilik ekosistemi çevresinde büyüyen dijital ekonomiden daha fazla pay elde etmenin yollarını aramaktadır. Bu hedef doğrultusunda ekonomik yapılarının temellerini dönüştürmenin ve rekabete dayalı girişimcilik ekosistemlerini geliştirmek için daha fazla kaynak ayırmak istemektedirler. Bunun yanı sıra yeni girişimci firmalara ya da kişilere sağlanacak teşvikler yürürlüğe konulmakta, bu sayede girişimcilerin endişeleri giderilmeye ve rahat bir çalışma ortamı sağlanmaya çaba gösterilmektedir. Sürdürülebilir bir istihdam olanağı yaratan girişimcilik ekosisteminin tesis edilebilmesi özellikle Türkiye gibi yüksek oranda genç nüfusa sahip olan ve yeni istihdam kaynaklarına ihtiyaç duyan ülkeler için oldukça önem arz etmektedir.
Girişimcilik ekosisteminde yer alan startup firmalarına gerek yerelde gerekse küresel çapta ilgi çekebilmek için güçlü temeller oluşturmanın oldukça önemli olmasının yanı sıra, yabancıların Türkiye’deki girişimcilere yatırım yapabilmelerini sağlayacak etkin ve verimli kanalların yaratılması da gerekmektedir. Global ölçekte yer alan önemli yabancı yatırımcılardan oluşan yatırımcı şirketler dünyanın her bir yanından her ülkede faaliyet gösteren girişimleri takip edebilmek için çeşitli fuarlar ve organizasyonlara katılırken, bu organizasyonlarda girişimciler de sahip oldukları fikir ve ürünlerini sergileme imkânına sahip olmaktadırlar. Bu tarz etkinliklerin uluslararası yatırımcıları ülkedeki girişimlere çekmekte önemli bir rol oynadığı görülmüştür.
Girişimlerin başarılı olabilmeleri için doğru zamanda erişebilecekleri, büyüme ihtiyaçlarına ve hedeflerine uygun yapıda ve miktarlarda finansmana erişebilmeleri gerekmektedir. Melek yatırımcılar, risk sermayedarları (venture capital, VC), kurumsal yatırım, devlet desteği/fonları ve halka arzlar girişimcilere sunulabilecek sağlıklı bir finansman ortamının ana unsurları olarak öne çıkmaktadır. Ne var ki Türkiye’de kurumsal yatırım ve devlet destekleri bir ölçüde girişimlere destek sağlamayı başarmışken büyük oyuncular diye tabir edilen küresel risk sermayedarlarının ilgisi yeterli seviyede çekilememiştir. Bu nedenle yabancı yatırımcıların Türkiye’deki girişimcilere yatırım yapmalarının sağlanması arzu edilen girişimcilik ekosisteminin Türkiye’de de tam anlamıyla yaratılmasını sağlayacaktır. Girişim şirketlerinin küresel yatırımcılara açılması ve satış ya da hisse devirlerinin sürekli olarak desteklenmesi yoluyla milyon dolarlara varan yatırımların alınması Türkiye’deki girişimcilik ekosisteminin gelişmesine tam anlamıyla yardımcı olacaktır.
Türkiye’de Yatırımı Bulunan Küresel Yatırımcılar
Son yıllarda görülen ekonomik göstergelerdeki toparlanma yabancı yatırımcıların dikkatini yeniden Türkiye’ye çevirmesini sağlamıştır. Küresel firmalar, Türk girişimleri ve ülkedeki yatırım fırsatlarını yakından takip etmektedirler. Girişim ekosistemine ilişkin verilere göre geçtiğimiz yıl Türkiye’deki girişim şirketlerine toplamda 93 milyon dolarlık yatırım yapıldığı görülmektedir. 2019 yılında Türk girişim şirketleri, AddVenture (Aimit BV), Hummingbird Ventures, Balderton Capital, Makers Fund, Revo Capital, Pytch Ventures, Telegraph Hill Capital, Wanda Capital, TT Ventures, Dubai Angel Investors, Middle East Venture Capitals gibi çok sayıda küresel fondan yabancı yatırım almayı başarmıştır. Türkiye’nin stratejik konumu, sosyal ve kültürel avantajları ve etkileyici girişimcilik görünümü yabancılar için Türkiye’yi yatırım yapmak istedikleri ülke konumuna getirmiştir. Bu süreçte devlet tarafından uygulanan politikaların etkisi göz ardı edilmemekle birlikte, girişimciliğin ve Türk girişimlerine yapılan yabancı yatırımların seviyesinin arttırılması doğrultusunda atılacak yenilikçi ve sürdürülebilir adımlar daha çok küresel fonun Türkiye’ye çekilmesini sağlayacak, unicorn diye tabir edilen Türk girişimlerinin doğmasında etki yaratacaktır.
