Türkiye’de Toplu Taşıma Araçları Nelerdir? Nasıl Kullanılır?

Bir şehrin kalitesini, yaşanılabilirliğini belirleyen en önemli etkenlerden biri toplu taşıma hizmetleridir. İnsanların işlerine, okullarına rahatça gidebilmeleri, sosyal hayatlarında ulaşım anlamında bir sıkıntıyla karşılaşmamaları oldukça önemlidir.

Bu noktadan bakıldığında Türkiye’nin pek çok ilinde kaliteli bir toplu taşıma hizmet ağının bulunduğunu söylememiz mümkün.

Sizler için Türkiye’deki belli başlı toplu taşıma yöntemlerini inceledik ve bu araçların nasıl kullanabileceğine dair bazı bilgileri derledik.

Otobüs

Şehir merkezlerinde hizmet veren belediye otobüsleri, Türkiye’de en çok kullanılan ve en fazla noktaya ulaşım sağlayan toplu taşıma araçlarıdır. Kimi şehirlerde doğrudan belediyeler tarafından verilen bu hizmet, kimi şehirlerde özel işletmeler tarafından sağlanmaktadır.

Belediye Otobüslerini Nasıl Kullanabilirsiniz?

Her şehirde belediye otobüslerini kullanabilmek için farklı kartlar edinmek gerekir. İstanbul’da İstanbulkart, Ankara’da Ankarakart, İzmir’de İzmirim Kart vs. gibi toplu taşıma araçlarından yararlanabilmek için her şehrin kendine ait bir ulaşım kartı mevcuttur. Bu kartlar sayesinde şahısların işlettiği minibüsler haricinde belediyenin sağladığı tüm toplu taşıma araçlarından yararlanabilirsiniz.

Bununla birlikte T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın yakın gelecekte tüm ülkede kullanılabilecek ortak bir kart projesi olduğunu da belirtelim.

Şimdi gelin Türkiye’nin en büyük üç kentindeki belediye otobüslerine kısaca bakalım:

İstanbul’da Şehir İçi Otobüsle Ulaşım

İstanbul’da genelde sabah 05.00’ten gece 01.00’a kadar belediye otobüsleri faaliyet göstermektedir. Ancak bu saatler hattan hata değişim gösterebilmektedir. İstanbul’daki toplu taşıma bilet ücretlerine genel bir bakış atacak olursak;

• Tek binişlik kart: 5 TL
• İki binişlik kart: 8 TL
• İstanbulkart ilk biniş ücretleri: 3,50 TL – Öğrenci: 1,70 TL
• Aktarmalı biniş ücretleri: 2,50 TL, Öğrenci: 0,75 TL
• Aylık Mavi Kart ücretleri: Tam: 275 TL, Öğrenci: 50 TL

Ulaşım ücretleri ile ilgili detaylı bilgi için İETT web sitesine bakabilirsiniz. ( Linkleme https://www.iett.istanbul/iett-toplu-ulasim-ucret-tarifesi)

Hatlar ve daha fazlası ile ilgili detaylı bilgi için İETT web sitesine bakabilirsiniz. ( Linkleme http://www.iett.istanbul)

Ankara’da Şehir İçi Otobüsle Ulaşım

Ankara’daki belediye otobüsleri de sabah 05.30’dan gece 00.00’a kadar hizmet vermektedir. Ancak 2017’nin sonundan itibaren Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı karar doğrultusunda bazı hatlarda belediye otobüsleri 24 saat hizmet vermektedir.

• Ankara Kart için ilk biniş ücretleri: 3.25 TL – Öğrenci 1.75 TL
• Aktarmalı biniş ücretleri: 1.60 TL – Öğrenci 0.75 TL
• Tek binişlik kart: 4 TL

AnkaraKart’ınız ile Ankara’da toplu taşıma araçlarına binebilmek için, toplu taşıma araçları veya istasyonlarında bulunan kart okuma cihazlarına AnkarKart’ınızı yaklaştırmanız yeterli olacaktır. İşleminiz anında gerçekleşerek, kullandığınız AnkaraKart’ınızın özelliğine göre, belediye tarafından belirlenen ulaşım ücreti AnkaraKart’ınıza yüklü bakiyenizden düşülecektir. Kart okuma cihazının, kartın okunmasını teyit eden ses ve yeşil yanan ışık aracılığıyla ulaşım ücretinin ödenmiş olduğu anlaşılır. Kartınızda kalan bakiyeyi de kart okuma cihazlarının ekranında görebilirsiniz.

Eğer tek kullanımlık manyetikli kartlardan kullanıyorsanız , AnkaraKart’ınızı aynı kart okuma cihazının üst kısmında yer alan yuvaya yerleştirilmeli, cihazdan onay sesi geldikten sonra geri almalısınız. Manyetik Bilet’inizi tüm yolculuk süresince yanınızda saklamanız gerekmektedir.

Otobüs hatlarına ve hareket saatlerine EGO web sitesinden bakabilirsiniz. (Linkleme http://www.ego.gov.tr)

Otobüs hatlarına ait diğer fiyatlandırma listesi için EGO web sitesini ziyaret edebilirsiniz. (Linkleme https://www.ego.gov.tr/tasima-ucretleri)

İzmir’de Şehir İçi Otobüsle Ulaşım

Türkiye’nin üçüncü büyük kenti İzmir’de de belediye otobüsleri genelde 06.30-00.00 arası hizmet vermektedir.

• İzmirim Kart ilk biniş ücretleri: Tam: 3,46 TL – Öğrenci: 1.64 TL – 60 Yaş: 3,00 TL
• Aktarmalı biniş ücretleri: Tam: 0,50 TL – Öğrenci: 0,00 TL – 60 Yaş: 0,00 TL

Ulaşım ücretleri ile ilgili detaylı bilgi için ESHOT web sitesinden bakabilirsiniz. (Linkleme https://www.eshot.gov.tr/UcretTarifesi)

Otobüs hatlarına ve hareket saatlerine ESHOT web sitesinden bakabilirsiniz. (Linkleme http://www.eshot.gov.tr)

Dolmuş – Minibüs

Otobüsle ulaşımdan sonra en sık kullanılan toplu taşıma araçlarından biri de dolmuş ya da minibüstür.  Bu araçlar belediyeden aldıkları izinle ulaşım sağlayan özel şahıs araçlarıdır. Mesafeye göre ücretlendirme değişiklik gösterebilir. Çünkü minibüsle ulaşımda belediyenin sunduğu ulaşım kartları kullanılmaz. Bunun yerine ulaşım ücreti minibüsün sürücüsüne doğrudan verilir. Bu yüzden minibüse bineceğiniz zaman yanınızda bozuk para bulundurmaya dikkat etmelisiniz.

Örneğin İstanbul için minibüs tarifesi;

• 0-2 kilometre mesafede: 2.50 TL
• 2-4 kilometre mesafede: 2.70 TL
• 15-20 kilometre mesafede 3.70 TL şeklindedir.

Diğer şehirlerde de mesafeye göre değişen tariflere uygulanmaktadır. Ancak ortalama olarak 2.5 – 3 lira arasında bir ücretten söz edilebilir.

Metro

Türkiye’de dünya standartlarında metro hattı 5 şehirde bulunmaktadır. Bu şehirler; Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa ve Adana’dır.

En gelişmiş metro hattı İstanbul’da bulunmaktadır. Şehir içi 92 kilometrelik bir metro hattı olan şehirde devam eden hatlarla birlikte metro ağı daha da büyüyecektir. Ayrıca İstanbul Boğazı’nın altından geçen Marmaray, Asya ile Avrupa kıtalarını birleştiren dünyadaki tek metro hattıdır.

İstanbul’un raylı ulaşım sistemleri haritası aşağıdadır;

En gelişmiş ikinci metro hattı da başkent Ankara’da bulunmaktadır. Şehirdeki metro ağının uzunluğu yaklaşık 55 kilometredir.

İki şehirde de metro ağlarında farklı aktarma noktaları bulunmaktadır. Bu aktarma noktalarını kullanarak metro ile ulaşım sağlanamayan noktalara kolaylıkla ulaşabilirsiniz.

Ankara’ya ait raylı taşımacılık sistemi haritası aşağıdadır;

Metrobüs

Sadece İstanbul’a özgü olan “Metrobüs”, metro formatında çalışan otobüslere verilen isimdir. Buna göre metrobüslerin şehir içi anayollarda kendine ait bir şeridi vardır. Dolayısıyla bu şeritte metrobüs trafiğe takılmadan akıcı ve seri bir ulaşım sağlamaktadır. Ayrıca metrobüsün İstanbul’daki vapur, metro, belediye otobüsleri gibi diğer ulaşım araçlarına entegre olduğunu belirtelim.

Bu entegrasyon sayesinde kolaylıkla farklı ulaşım araçlarına aktarma yapabilir, gideceğiniz yere kolaylıkla ulaşabilirsiniz.

Metrobüs ücret tarifesinin detaylarına İETT web sitesi üzerinden bakabilirsiniz. (Linkleme: https://www.iett.istanbul/ucret-tarifesi )

Marmaray

İstanbul Halkalı ve Gebze arasında hizmet veren Marmaray hattı toplamda 43 istasyondan oluşuyor. Metro ve yüksek hızlı tren hatlarına bağlantısı bulunan Marmaray hafta içi toplam 333 sefere çıkmaktadır. Avrupa ile Asya kıtası yapılan seyahat süresini 4 dakikaya indiren hat, İstanbul gibi kalabalık ve trafik yoğunluğu olan bir şehirde önemli bir farklılık yaratmaktadır.
Marmaray hattının tarifeleri aşağıda belirttiğimiz gibidir;

• Tek geçişli bilet 5,00 TL
• Üç geçişli bilet 11,00 TL
• Aylık Abonman (Tam) 95,00 TL
• Aylık Abonman (27 yaşına kadar) (Genç) 70,00 TL
• İstanbulkart İlk Geçiş (Tam) 2,60 TL
• İstanbulkart İlk Geçiş (Öğrenci) 1,25 TL

Marmaray seferleri ücret bilgilendirmesi hakkında daha fazlası için MARMARAY web sitesini ziyaret edebilirsiniz. (Linkleme: http://marmaray.gov.tr/ucretlendirme/ )

Marmaray ile ilgili daha fazla bilgi için MARMARAY web sitesini ziyaret edebilirsiniz. (Linkleme:  http://marmaray.gov.tr/)

Tramvay

Tramvay, nostaljik havası ve şehir içerisinde sağladığı kolay ve rahat ulaşım imkanıyla Türkiye’nin farklı illerinde karşımıza çıkan bir toplu taşıma aracıdır.

Özellikle İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Eskişehir, Kayseri ve Gaziantep  gibi şehirlerde tramvayla ulaşım diğer şehirlere göre daha yaygındır. Ayrıca İstanbul’un en işlek yerlerinden biri olan İstiklal Caddesi üzerinde çalışan tramvay, nostalji amaçlı kullanılsa da yine de caddenin bir ucundan diğer ucuna ulaşımı kolaylaştırmaktadır.

İstanbul ziyareti düşünenlerin İstiklal Caddesi’ni bir de bu nostaljik tramvay ile keşfetmesini tavsiye ederiz.

Vapur

Deniz ulaşımı da şehir içi toplu taşıma açısından dikkate alınması gereken alternatiflerden biridir. Zira Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada olduğu için toplu taşımada deniz araçlarından da yararlanılmaktadır.. Özellikle İstanbul ve İzmir’de vapurla ulaşım oldukça yaygındır. İstanbul’daki vapur hatlarında hem Avrupa yakasından Asya yakasına ulaşım sağlayabilir hem de tarihi İstanbul silüetini doyasıya seyredebilirsiniz.

Teleferik

İstanbul’da TF1 Maçka-Taşkışla ve TF2 Eyüp-Piyer Loti olmak üzere toplamda 2 adet teleferik hattı bulunuyor. Maçka-Taşkışla hattı, her biri 6‘şar kişi taşıyan tek yönde 2 kabin olacak şekilde 4 kabin ile hizmet veriyor. Günlük 90 sefer sayısına sahip hattın sefer süresi 3,5 dakika, sefer sıklığı ise 5 dakikadır. Eyüp-Piyer Loti hattı ise eşsiz Haliç manzarası ile yerli ve yabancı turistleri ağırlayan ve etrafında birçok tarihi yapı bulunan Pierre Loti Tepesi’ne erişimi kolaylaştırmak amacıyla inşa edilmiştir. 5 dakikada bir seferleri yapılan hat, her biri 8‘er kişi kapasitesi bulunan, tek yönde 2 ve toplamda 4 kabin ile hizmet veriyor.

Taksi Dolmuş

Halk arasında sarı dolmuş olarak bilinen, resmi adıyla taksi dolmuşlar, 7/24 olarak hizmet veriyor ve araç kapasitesi doldukça hareket ediyor. İstanbul’da gerçekleştirilen 45 farklı hattı ile ilçeler arası kolay ulaşım sağlayan taksi dolmuşların tarifeleri hat güzergahlarına göre değişiklik gösteriyor.

En çok kullanılan taksi dolmuş hatlarından birkaçının tarifeleri aşağıdaki gibidir:

• Bakırköy – Taksim   6,25 TL
• Üsküdar – Kadıköy  3,50 TL
• Kadıköy – Taksim    8,75 TL
• Beşiktaş – Taksim    3,50 TL
• Aksaray – Taksim     3,50 TL