Türkiye’de Şirket Kuruluşu

Yabancı Uyruklu Şirketlerin Türkiye’de Şube Açması

Merkezleri yurt dışında bulunan yabancı uyruklu, sermayesi paylara bölünmüş şirketlerin Türkiye’de şube açmak suretiyle faaliyet gösterebilmeleri için, 30.11.1914 tarihli Ecnebi Anonim ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Şirketler Hakkında Kanun hükümlerine göre, Ticaret Sicil Memurluğundan Önce Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.

Yabancı uyruklu şirketlerle ilgili işlemler aşağıda ana başlıklar altında toplanmıştır.

• Şube Açma,
• Merkez şubeye bağlı tali şubeler açma,
• Türkiye vekillinin değiştirilmesi,
• Unvan, faaliyet konusu ve adres değiştirilmesi,
• Şube sermayesinin artırılması,
• Şube tasfiyesi (kapatılması)

Bu işlemlerle ilgili bilgiler sırasıyla aşağıda verilmiştir.

Şube Açma

Yabancı uyruklu şirketler Türkiye’de şube açmak istedikleri takdirde, ilk önce ikametgahı Türkiye’de bulunan (ikametgâh izni alınmış) tam yetkili bir vekil tayin ederek, aşağıdaki belgelerle birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurmaları gerekmektedir.

1-) Dilekçe (şirket veya vekili tarafından yazılmış aşağıdaki bilgileri içeren)

• Şirketin Ünvanı
• Kuruluş Tarihi
• Uyruğu
• Sermayesi
• Türkiye vekilinin, adı, soyadı ve uyruğu
• Vekilin Türkiye sınırları dahilinde yapacağı işlerde kanun ve mevzuat hükümlerine uyacağına yönelik taahhüt
• Şubenin adresi
• Şubenin faaliyet konusu
• Şubenin sermayesi

2-) Şirketin yetkili organının şube açma kararı (asıl ve tercüme birer nüsha olarak)

3-) Şirket ana sözleşmesi (asıl ve tercüme edilmiş bir nüsha olarak)

4-) Şirketin nerede, ne zaman ve hangi devletin kanunlarına göre kurulduğuna ilişkin kayıtları içeren kuruluş evrakı ile halen faaliyetini sürdürdüğüne dair faaliyet belgesi (asıl ve tercüme edilmiş bir nüsha olarak)

5-) Türkiye vekilinin vekaletnamesi (ihtiyaç duyulacak diğer hususların yanında, özellikle aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde asıl ve tercüme ikişer nüsha olarak)

• Şirket ana sözleşmesinde gösterilmiş olan işlemleri yerine getirme
• Şirketi temsil etme
• Şirket adına yapılacak işlerden doğacak davalarda şirketi davacı, davalı ve üçüncü şahıs sıfatı ile tüm mahkemelerde temsil etme
• Türkiye’den geçici olarak ayrılması durumunda, sahip olduğu yetkilerle vekil tayin etme
• Merkez şubeye bağlı olarak açılacak tali şubelere vekil tayin etme konularında yetkili bulunduğunun belirtilmesi

2, 3, 4 ve 5 maddelerde yazılı belgelerin şirketin tâbi bulunduğu ülkedeki noterler tarafından ve o ülkedeki Türk konsolosluğu veya Türkiye’de Dışişleri Bakanlığı tarafından ya da Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan “Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi” hükümlerine göre onaylanmış olması ve söz konusu onaylar, belirtilen belgelerin noterden onaylı Türkçe tercümeleri için de yaptırılmış olmalıdır.

Merkez Şubeye Bağlı Tâlî Şubeler Açma

Türkiye’de şube açmış yabancı uyruklu şirketlerin, ilk şubelerinin bulunduğu il içinde veya dışında yeniden şube açmak istemeleri halinde, aşağıda belirtilen belgelerle birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurarak bu şubeler için gerekli izni almaları gerekmektedir.

1. Şirket merkezi veya Türkiye vekilince düzenlenecek vekaletname (asıl ve tercüme edilmiş noterden onaylı 2 nüsha olarak)
2. Vekil yabancı uyruklu ise, ikamet belgesi (noter onaylı birer örnek olarak)

Türkiye Vekilinin Değiştirilmesi

Yabancı uyruklu şirketlerin Türkiye’de şube açmaları ve faaliyette bulunabilmeleri, ancak ikametgahı Türkiye’de bulunan tam yetkili bir vekil tayin etmeleri şartıyla mümkündür. Bu vekilin istifa, şirket tarafından azli vb. gibi sebeplerle görevlerinden ayrılması halinde, söz konusu şirketlerin ayrılan veya işine son verilen vekilin yerine aynı nitelikte en az bir vekil tayin etmeleri gerekmektedir.

Vekil değişikliği veya sayısının artırılması durumunda Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne verilmesi gereken belgeler aşağıda gösterilmiştir.

1-) Dilekçe

2-) Şube açma maddesinde yer verilen hususlara ilâve olarak, görevinden ayrılan veya işine son verilen vekile önceden verilmiş yetkilerin iptal edildiğinin belirtildiği vekaletname (aslı ve tercüme edilmiş 2 nüsha olarak)

3-) Türkiye vekili yabancı uyruklu ise noterden onaylı ikametgâh ve çalışma belgesi

4-) Unvan, Faaliyet Konusu ve Adres Değişikliği

• Yabancı uyruklu şirketlerin şubeleri, merkezlerinin bulunduğu yer ile şubenin bulunduğu yerin adını ilâve etmek suretiyle kendi merkezlerinin unvanını kullanmak zorundadırlar. Şirket merkezinin unvanının değiştirilmesi durumunda, şubenin unvanının da değiştirilmesi gereklidir.
• Unvan değişikliği için Bakanlığımıza verilecek belgeler aşağıda belirtilmiştir:

1. Şirketin yetkili organının unvan değişikliği yönündeki kararı (asıl ve tercüme edilmiş iki nüsha olarak)
2. Şirketin unvan değişikliğinin tescil veya onaylandığına dair yetkili kurumdan alınacak belge (asıl ve tercüme edilmiş iki nüsha olarak)

Şubenin faaliyet konusunun değiştirilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne verilecek belgeler aşağıda belirtilmiştir.

Şirketin yetkili organının kararı (asıl ve tercüme edilmiş iki nüsha olarak)

Ticaret sicili memurluğu sınırları içinde adres değişikliği yapılması halinde bu değişikliğin doğrudan ticaret siciline tescil ettirilmesi ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne bilgi verilmesi; şube merkezinin başka bir ticaret sicili memurluğunun bulunduğu yere nakledilmesi halinde ise, buna ilişkin asıl ve tercüme edilmiş iki nüsha halinde şirket yetkili organının aldığı karar ile birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvurulup izin alınması gerekmektedir.

Şube Sermayesinin Artırılması

Şubeye tahsis edilmiş bulunan sermayenin artırılmasına karar verildiği takdirde, izin için aşağıdaki belgelerle birlikte Bakanlığımıza başvurulması gerekmektedir.

1-) Şirketin yetkili organının kararı (asıl ve tercüme edilmiş iki nüsha olarak)

2-) Sermaye artırımının şubenin iç kaynaklarından karşılanması halinde, yeminli mali müşavirlik raporu

Şube Tasfiyesi

Şubenin kapatılmasına karar verildiği takdirde, buna ilişkin şirketin yetkili organının kararı ve tasfiye memuruna verilecek vekaletnamenin aslı ile tercüme edilmiş ikişer nüshasının, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesi gerekmektedir. Söz konusu kararda, şubenin tasfiyesine memur edilen kişi veya kişilerin adı, soyadı, ikametgâh adresleri ve tasfiyenin yürütüleceği adres açıkça belirtilmiş olmalıdır.

Not: Tüm bu işlemlerle ilgili olarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenerek şubeye veya vekiline gönderilen ilan ve beyannamenin ilgili ticaret sicili memurluğuna tescil ettirilip, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile en az bir yerel gazetede ilan ettirilerek ilanın yer aldığı gazetelerin birer nüshasının Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesi zorunludur.

Ticaret Siciline Kayıt ve Oda Kaydı İçin GEREKLİ EVRAKLAR

• Dilekçe
• Tercüme edilmiş ana sözleşme sureti (noterden onaylı)
• Şirketin kayıtlı olduğu ülkenin yetkili merciinden alınan tercüme edilmiş şirket tasdiknamesi (noterden onaylı)
• Şube açılış kararı (tercüme edilmiş ve noter onaylı)
• Şube ünvanlı altında imza beyannamesi (aslı noterden onaylı)
• Şube temsilcisinin nüfus ve ikametgahı (noterden veya muhtardan onaylı) temsilcisi yabancı ise tercüme edilmiş noter onaylı pasaport örneği
• T.S.T.29 maddesine göre taahhütname (ÖRNEK 1)
• Şirketin bağlı olduğu ülkeden şirketin son durumu hakkında doküman (tercüme edilmiş ve noter onaylı)
• Şubeye tahsis edilen sermayenin on binde 4’nün Merkez Bankası /Ziraat Bankası Rekabet Kurumu hesabına yatırılan banka dekontu.
• Sanayi ve Ticaret Bakanlığı izin Yazısının Aslı
• Hükmi Şahıs Kayıt Beyannamesi

Türkiye’de İrtibat Bürosu Açma Şartları

Yabancı şirketlerin Türkiye’de irtibat bürosu açması, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’nun 3 üncü maddesinin (h) bendi ve 20/08/2003 tarihli 25205 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin 03/07/2012 tarihli ve 28342 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan mevzuat ile değişik 6 ncı maddesi uyarınca aşağıdaki şartlar dahilinde değerlendirilir.

Bu şartlar aşağıdaki gibidir.

• Verilen izin “Pazar Araştırması” , “yabancı Şirketin ürünlerinin ve hizmetlerinin tanıtımı ” , “Teknik Destek” ve “Haberleşme ve Bilgi Aktarımı” faaliyetlerinde bulunmak üzere verilir. İrtibat bürosu, bu alanlar dışında faaliyet göstermeyecek ve hiçbir şekilde ticari faaliyette bulunmayacaktır.
• Her türlü büro giderleri, bağlı bulunan yurt dışında yerleşik yabancı şirket tarafından gönderilecek konvertibl para ile karşılanacaktır.
• Büronun fiilen açılıp faaliyetine başlamasını müteakip en geç bir ay içinde vergi dairesine kayıt belgesi ve büro ile ilgili kira sözleşmesinin okunaklı birer örneği Genel Müdürlüğe gönderilecektir. Büronun adresinin, büro yetkilisini/yetkililerinin veya bağlı bulunan yabancı şirketin unvanının değişmesi durumunda söz konusu değişiklik, gerçekleşmesinden itibaren en geç bir ay içinde, yeni adres gösterir kira sözleşmesi, yeni atanan kişiye ilişkin yetki belgesi ya da unvan değişikliğine ilişkin belge/belgeler ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirilecektir.
• İzin verilen yılı takip eden yıldan başlamak üzere, her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar, büronun geçmiş yıl faaliyetleri hakkında, bahsi geçen Yönetmelik ekinde yer alan ve bir örneği yazımız ekinde sunulan EK-4 İrtibat Bürolarının Faaliyetlerine İlişkin Bilgi ve Formu doldurarak formda belirtilen diğer bilgi ve belgeler ile birlikte Genel Müdürlüğe gönderilecektir. Bu formun ve eli belgelerin gönderilmemesi durumunda irtibat bürosunun süresinin uzatılmasına ilişkin talep değerlendirmeye alınmayacak ve faaliyet izni de resen iptal edilebilecektir.
• İrtibat bürosunun süresinin uzatılmasına ilişkin talep, büronun geçmiş yıl faaliyetleri, yabancı şirketin Türkiye’de geleceğe yönelik iş planı ve hedefleri, mevcut ve öngörülen harcama tutarı, istihdam edilen personel sayısı, irtibat bürosunun yürüteceği faaliyetin niteliği ve ilgili olabilecek diğer hususlar çerçevesinde değerlendirilecektir.
• Büronun faaliyetlerinin mevzuata, izinde belirtilen faaliyet konusuna ve yukarıda belirtilen koşullara uygunluğu, resen veya ilgili kurum ve kuruluşların yazılı bildirimleri üzerine Bakanlık tarafından denetlenebilecektir. Yapılan denetim sonucunda, mevzuata ve yukarıda belirtilen koşullara uyulmadığının tespit edilmesi durumunda mevzuatta öngörülen yaptırımlar uygulanacaktır. Söz konusu denetimlerde ticari faaliyet yürüttüğü tespit edilen irtibat bürosunun faaliyet izni iptal edilerek ilgili mercilere bildirilecektir.
• Büronun faaliyetini sona erdirmesi durumunda kapatma işlemi için, ilgili vergi dairesinden alınacak iş bırakma-yoklama fişi Genel Müdürlüğe gönderilecektir. Bürolar, kapanış ve tasfiye sonucunda oluşan bakiye haricinde, transfer talebinde bulunamazlar.

Bakınız: İrtibat bürosunda çalışacak yabancıların çalışma izni

FAALİYET KONULARI

• Pazar araştırması
• Yabancı şirketin ürünlerinin ve hizmetlerinin tanıtımı
• Temsil ve ağırlama (Yabancı şirketin sektörel kuruluşlar nezdinde ve ilgili organizasyonlarda temsil edilmesi, yabancı şirket yetkililerinin Türkiye’deki iş temaslarının koordinasyonu ve organizasyonu, bu kişilerin ofis kullanım ihtiyaçlarının karşılanması)
• Türkiye’deki tedarikçilerin kalite ve standart açısından kontrolü, denetimi ve tedarikçi temini (Yabancı şirket adına üretim yaptırılan firmaların, yabancı şirketin kalite standartları çerçevesinde denetlenmesi, yabancı şirketin ürün ve üretici taleplerinin temini)
• Teknik destek (Distribütörlere yönelik eğitim veya teknik destek sağlanması, tedarikçi üreticilere kalite standartlarını arttırmaları yönünde destek hizmeti sunulması)
• Haberleşme ve bilgi aktarımı (Türkiye ile iş ilişkisi içinde bulunan yabancı şirkete iletilmek üzere piyasadaki gelişmeler, tüketici eğilimleri, rakip firmaların ve distribütörlerin satış durumları, distribütör firmanın performansı vb. konulara ilişkin bilgilerin toplanması ve aktarılması)
• Bölgesel yönetim merkezi (Yabancı şirketin, diğer ülkelerdeki birimlerine yönelik olarak, yatırım ve yönetim stratejilerinin oluşturulması, planlama, tanıtım, satış, satış sonrası hizmetler, marka yönetimi, finansal yönetim, teknik destek, AR-GE- dış tedarik, yeni geliştirilen ürünlerin test edilmesi, labaratuvar hizmetleri, araştırma ve analiz, çalışanların eğitimi gibi faaliyetlere ilişkin koordinasyon ve yönetim hizmeti sağlanması)
• Diğer ( Yukarıda belirtilen alanlardan başka bir alanda faaliyet gösterilmesinin söz konusu olması halinde, faaliyet konusunu ayrıntılı bir şekilde belirtin)
• EK4 Form’da gerçekleştirildiği belirtilen her bir faaliyeti teşvik eden mahiyette bilgi ve belge formla birlikte gönderilecektir.
• Formun harcamalar kısmı doldurulurken beyan yılına ait ortalama dolar kuru esas alınacak, harcamaların gerçeği yansıtacak şekilde beyan edilmesine, Bakanlığın gerekli gördüğü hallerde harcamaların ispatına yönelik bilgi ve belge talep edebileceğine ve denetleme birimlerini görevlendirme yetkisini haiz olduğuna azami özen gösterilecektir. (Her bir harcama kaleminin karşılığı olan dolar tutarı bu kur üzerinden hesaplanarak formda ilgili harcama kaleminin karşısına yazılacaktır)
• EK4’le birlikte büronun geçmiş yıl harcamalarının yurt dışındaki ana şirket tarafından yine yurt dışından gönderilen konvertibl para ile karşılandığına ilişkin imzalı banka yazısı gönderilecektir. (Yurt dışındaki ana şirketin adının, Türkiye irtibat bürosu adına gönderildiğinin, gönderilen dövizin transfer yılının, o yıl içerisinde transfer edilen toplam döviz tutarının mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. Hesap hareketlerine ilişkin dökümler, büro hesabı yerine şahıslar adına yapılan transferler, DAB veya dekontlar vb. hiçbir surette kabul edilmeyecektir)

EK-4 Formun Düzenlenmesi ve Bakanlığa Bildirimi Esnasında Dikkat Edilecek Hususlar

• Formun eksiksiz doldurulması ve irtibat bürosu yetkilisi tarafından imzalanması gerekmektedir. (Formlar iletişim bilgileri ve yetkili imzasını taşıyan dilekçe ekinde bakanlığa posta yoluyla gönderilecektir. Bakanlığın iletişim adresi web sitesinde yer almaktadır. Başvurusu esnasında herhangi bir harç veya ücret ödenmeyecektir.
• Formun “Genel Bilgiler” bölümündeki “Faaliyet konusu” na yurt dışındaki ana şirketin faaliyet konusu EK5 Liste KOD4’den seçilerek yazılacaktır.
• Kod 4’e www.ekonomi.gov.tr adresinde “Mevzuat” altında “Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Mevzuatı” linkinde “Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği” seçilince gelecek olan EK5 listeden ulaşılabilir.
• İrtibat bürosunun faaliyet konusu ise aşağıdaki 8 faaliyet konusu arasından seçilecek olup EK4 formda mutlaka belirtilecektir. (Birden fazla faaliyet seçilmesi mümkündür. Seçim esnasında “Kuruluş İzni” veya “süre uzatımı” yazılarında belirtilmiş faaliyet konuları dikkate alınacaktır.)

Kaynak : Ekonomi Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü 

Serbest Bölgelerde Şirket Kuruluşu

Faaliyet ruhsatı alan ve serbest bölgede belli bir iş yerinde faaliyette bulunan yerli veya yabancı, gerçek veya tüzel kişiye “kullanıcı” denir. Serbest bölgelerde şirket kurmak isteyen kullanıcılar şirket kuruluşundan önce faaliyet ruhsatı almak zorundadır.

Faaliyet Ruhsatı Nasıl Alınır ?

Serbest bölgelerde faaliyette bulunmak için Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nden faaliyet ruhsatı alınması gerekmektedir.

Faaliyet ruhsatı düzenlenebilmesi için Genel Müdürlük, Serbest Bölge Müdürlüğü, İşletici veya Kurucu-İşletici şirketten temin edilen Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunun doldurularak aşağıdaki ekleriyle birlikte Genel Müdürlüğe elden verilmesi veya posta yoluyla gönderilmesi gerekir.

• Müracaatçı ve Serbest Bölgede yapılacak faaliyet hakkında tanıtıcı bilgi,
• Müracaat formundaki imza sahibinin yetki belgesi ve imza sirküleri ile varsa firma temsilcisinin yetki belgesi ve imza beyannamesi,
• Müracaatçı firmanın kuruluş ilanı ve son sermaye ve ortaklık yapısının yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicil Gazeteleri ticaret ve/veya sanayi odası kaydı (yabancı firmalar için kendi ülkelerinde geçerli olan kuruluş belgesinin Türkiye’nin o ülkedeki temsilciliğince onaylı örneği),
• Son 3 yıla ilişkin bilançoları ile kar ve zarar cetvelleri,
• Faaliyet ruhsatı ücretinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na yatırıldığını gösterir banka dekontunun aslı,
• Varsa son 3 yılda Türkiye’ye getirilen döviz tutarını gösterir belgeler,
• Banka, kıyı bankacılığı ve finansal kiralama kuruluşları için Hazine Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü’nden; sigorta kuruluşları için Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nden alınan izin belgesi,

Bahsedilen evrakların Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nce inceleme sonucunun uygun görülmesi durumunda; Serbest Bölge Müdürlüğünce onaylanmış kira sözleşmesinin bir sureti Genel Müdürlüğe iletilerek faaliyet ruhsatı alınır.

Faaliyet ruhsatı alan gerçek veya tüzel kişiler, faaliyete başlamadan önce Bölge Müdürlüğüne kayıtlarını yaptırarak sicil belgelerini alırlar. Kiracı kullanıcılar (işyeri kiralayan firmalar) bu aşamadan sonra bölgede hemen faaliyete başlayabilirler. Yatırımcı – kullanıcılar (açık alan kiralayarak kendi işyerini inşa edecek firmalar veya yer satın alan firmalar) ise Bölge Müdürlüğüne müracaat ederek, inşaat projelerini uygulamak üzere inşaat ruhsatı alırlar. İnşaat bittikten sonra iskan ruhsatı alarak faaliyetlerine başlarlar.

Faaliyet Ruhsatı Başvuru İşlemleri

Serbest Bölgelerde Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde işletmelerini ticaret siciline tescil ettirmiş ve bu durumu Türkiye Sicil Gazetesi’nde ilan ettirmiş tacir sıfatına haiz yerli gerçek veya tüzel kişiler ile kendi ülkelerindeki kuruluş işlemlerini tamamlamış yabancı gerçek ve ya tüzel kişiler faaliyette bulunabilir. Gerçek kişi tacirlerin ayrıca ticaret ve/veya sanayi odalarına kayıtlı olmaları gerekir.

Serbest Bölgelerde faaliyet gösterecek firmalar için yerli veya yabancı sermaye sınırlaması yoktur. %100 yerli sermayeli firma veya %100 yabancı sermayeli bir firma serbest bölgelerde faaliyet gösterebilir. Serbest Bölgede sağlanan muafiyet ve teşvikler açısından da yerli ve yabancı firma ayrımı yapılmaz. Zaten Serbest Bölgelerin kuruluş amaçlarından birisi de yabancı sermaye yatırımlarını ülkeye çekmektir.

Serbest Bölgede Faaliyette Bulunmak için Yeni bir Şirket Kurmak veya Şube Oluşturmak Gerekir mi ?

Şirketin merkezi Türkiye’de bulunan ve halen Türkiye’deki ticari faaliyetine devam eden müracaatçılar; Türk Ticaret Kanunu hükümleri yanında, Serbest Bölgedeki faaliyetler için ayrı muhasebe kaydı tutulmasının ve sermaye ihracının zorunlu olması nedeniyle, Serbest Bölgedeki faaliyetlerini oluşturacakları “Serbest Bölge Şubesi” aracılığıyla yapmak zorundadır. Serbest Bölgede şube oluşturarak faaliyette bulunmak amacıyla yapılan müracaatlarda; Şube Memurluğu’nda onaylatılmasını müteakip bu kararın yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ve Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formu’nda belirtilen diğer belgelerle birlikte Müsteşarlığa müracaat edilmesi gerekmektedir.

Şirket merkezinin muhasebe kayıtları ile Serbest Bölgedeki şubenin faaliyetlerine ilişkin muhasebe kayıtlarının ayrı ayrı tutulması zorunludur. Serbest Bölgede faaliyette bulunan firmalar Serbest Bölge ile ilgili kayıtlarına hiçbir şekil ve surette Serbest Bölge dışındaki faaliyetleri işleyemez. Diğer taraftan, yabancı firmalar bulundukları ülkedeki Türkiye temsilciliğine kendi ülkelerinde geçerli olan kuruluş belgesini onaylatarak şube oluşturarak veya şube oluşturmadan Serbest Bölgelerde faaliyette bulunabilir.

Yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişilerin sadece serbest bölgede faaliyette bulunmak üzere Serbest Bölge adresli şirket kurmaları da mümkün olup, aşağıdaki soruda bu konuda açıklama yapılmıştır.

Serbest Bölge Adresli Şirket Kurulması ve Türkiye’deki Şirket Merkezinin Serbest Bölgeye Taşınması

Türkiye’de veya yurt dışında yerleşik kişilerce yalnızca Serbest Bölgede faaliyet göstermek şartıyla Serbest Bölgeyi adres göstererek şirket kurulabilir. Bu durumda şirket kuruluşundan önce ana sözleşme taslağının Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’ne ibraz edilmesi zorunludur. Ana sözleşmenin uygun bulunmasından sonra Serbest Bölgede faaliyet gösterilecek işyeri için kira sözleşmesi yapılır ve bu işyerinin adresini Ticaret Sicil Memurluğuna ibraz ederek kuruluş ve tescil işlemleri Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun olarak tamamlanır. Daha sonra kuruluş ilanının yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ve kira sözleşmesi Genel Müdürlüğe ibraz edilerek faaliyet ruhsatı düzenlenir. Halihazırda Türkiye’de veya yurt dışında faaliyette bulunmayan yabancı sermayeli müracaatçıların kuruluş işlemleri sırasında Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’nden izin belgesi alması gerekir.

Serbest Bölge adresli olarak kurulacak şirketlerin ana sözleşmelerinde; Müsteşarlıktan (Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü) onay alınmadan ana sözleşme değişikliği yapılamayacağı, Türkiye’nin başka bir yerinde faaliyette bulunulamayacağı ve şube oluşturulamayacağı açık olarak belirtilir.

Diğer taraftan halen Serbest Bölgede faaliyette bulunan firmalar Türkiye’deki merkezini de Serbest Bölgeye taşıyarak, Türkiye’deki bütün faaliyetlerine son vermek isteyen kullanıcılar ise, bu taleplerine ilişkin yetkili organlarının kararını ibraz etmek suretiyle müracaatlarını öncelikle Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’ne yaparlar. Serbest Bölgedeki faaliyetlere başlanıldığı tarihten itibaren gerçekleştirilen yurt dışına satışlar, toplam ticaret hacmi, bölgeye getirilen nakdi sermaye ve bölgeden transfer edilen gelirler vb. konular ile ana sözleşmede yapılacak incelemeler sonucunda talebin uygun görülmesi halinde, yukarıda paragrafta belirtilen esaslar doğrultusunda ana sözleşme değişikliği yapılması gerekmektedir. Ana sözleşmenin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımını takip eden 3 ay içerisinde ilgili vergi dairesindeki hesapların, sicillerin ve ticari defterlerin kapattırıldığının ve faturaların iptal ettirildiğinin Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’ne tevsik edilmesi gerekmektedir.

Serbest Bölgelerde Hangi Faaliyetler Yapılabilir? Hangi Konularda Faaliyet Ruhsatı Alınabilir ?

Serbest Bölgenin fiziki özelliklerine göre; üretim, alım-satım, montaj-demontaj, bakım-onarım, sergileme, bankacılık, finansal kiralama gibi konular başta olmak üzere, Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’nce uygun görülen ve çevre kirliliği yaratmayan her türlü sanayi, ticaret ve hizmet faaliyeti yapılabilir.

Faaliyette Bulunacak İşyeri Nasıl Temin Edilir ?

Kullanıcılar kendi tesislerini yapmak üzere arazi veya yapılmış işyeri satın alabilir, arazi veya işyeri kiralayabilirler. Kendi işyerini inşa ettirecek firmaların Serbest Bölgedeki yapı ve inşaat esaslarına uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Açık alan, arazi ve hazır işyeri kiralamasında ve satılmasında yerli ve yabancı firmalar açısından hiçbir farklılık bulunmamaktadır.

Serbest Bölgelerde Açık ve Kapalı Alan Satış Bedelleri ve Kiraları Nasıl Belirlenir ?

Yabancı Vakıf ve Derneklerin Türkiye’de Şube Açması

Bu yazı; vakıfların bazı işlemleri ile dernekler ve dernek şube veya temsilciliklerin, federasyonlar ve konfederasyonların, merkezleri yurt dışında bulunan dernekler ile dernek ve vakıf dışındaki kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’deki şube veya temsilciliklerinin kuruluşu, genel kurul toplantıları, uluslararası faaliyetleri, yükümlülükleri, izne tabi faaliyetleri, lokal açmaları, sandık kurmaları ve diğer hususlar ile ilgili iş ve işlemlerini kapsamaktadır.

Dernek Kuruluş İşlemleri

• Dernek kurucuları tarafından imzalanmış iki adet kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
• Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış iki adet dernek tüzüğü,
• Kurucuların nüfus cüzdan fotokopisi,
• Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,
• Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin dernek kurucusu olabileceğini gösteren İçişleri Bakanlığınca verilmiş izin belgesi,
• Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,
• Yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki dernek kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Dernekler, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Çocuk derneklerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk derneklerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.

Mülki idare amirliği tarafından dernek kuruluş bildirimi, gün ve saat belirtilmek suretiyle dernekler birimine havale edilir ve başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve eklerinin alındığına dair Alındı Belgesi (EK- 1) verilir ve dernek, kütüğe kaydedilir.

İlçe dernekler birimi, kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünün ikişer örneğini yedi gün içinde il dernekler müdürlüğüne gönderir.

Kuruluş Bildirimi ve Dernek Tüzüğünün İncelenmesi

Kuruluş bildirimi ve ekinde verilen belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, alındı belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından bizzat veya dernekler birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir. İlçelerde kurulan derneklerin tüzükleri de ilgili valiliklerce incelenir. Yapılan inceleme sonucunda, tespit edilen Kanuna aykırılık veya noksanlığın giderilmesi kuruculardan yazılı olarak istenir.

Kuruluş bildirimi ve ekleri ile dernek tüzüğünde, Kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmadığı takdirde ya da Kanuna aykırılık veya noksanlığın yapılan tebligat üzerine otuz gün içinde giderilmiş olması halinde, mülki idare amirliği tarafından keyfiyet bir yazı ile dernek geçici yönetim kurulu başkanlığına derhal bildirilir.

Kanuna aykırılık veya noksanlık otuz gün içinde giderilmediği takdirde mülki idare amiri, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi hakkında davanın açılması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir.

Kütüğe kaydı yapılan derneklerin; onaylı tüzükleri ve kuruluş bildirimleri en geç yedi gün içinde valilik tarafından Bakanlığa gönderilir.

Şube Kuruluşu

Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı iki adet Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.

1. İlgili dernekler müdürlüğünce onaylanmış iki adet dernek tüzüğü,
2. Kurucuların nüfus cüzdan fotokopisi,
3. Şube kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluşuna ait belgeler ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın fotokopisi,
4. Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin fotokopileri,
5. Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste,
6. Şube açılması için yönetim kuruluna verilmiş yetkiyi gösteren genel kurul kararının fotokopisi,
7. Kurucu olarak yetkilendirilmiş kişiler için alınmış dernek yönetim kurulu kararı fotokopisi.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki şube kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Çocuk derneklerinin şubelerine tüzel kişiler kurucu veya üye olamazlar, ayrıca çocuk dernekleri şubelerinde kuruluş bildirimine, kurucu çocukların yasal temsilcilerinin izni eklenir.

Şube Kuruluşunun İncelenmesi ve Kütüğe Kaydedilmesi

Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin mevzuata uygunluğu, kuruluş bildirimleri için verilen alındı belgelerinin düzenlendiği tarihten itibaren altmış gün içinde mülki idare amiri tarafından bizzat veya dernekler birimlerine yetki verilmek suretiyle incelenir.

Tüzüğü incelemeden geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen Kanuna aykırılıkları veya noksanlıkları yapılan tebligat üzerine süresi içinde gidermeyen derneklerin, şubesi açılamaz.

Şube kuruluş bildirimi ve eklerinin incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde derneklere ilişkin hükümler uygulanır. Şube, şube merkezinin bulunduğu yerin il dernekler müdürlüğünce kütüğe kaydedilir. Ayrıca, şube kuruluş bildirimi yedi gün içinde il dernekler müdürlüğü tarafından Bakanlığa gönderilir.

Federasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler

Federasyonlar kuruluş amaçları aynı olan en az beş derneğin bir araya gelmesi ile kurulurlar. Federasyonlar, kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Federasyon kuracak dernek temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, federasyonun kurulacağı yerin  mülki idare amirliğine verilir.

• Kurucu dernek temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet federasyon tüzüğü,
• Dernek tüzüklerinin; amaç, federasyon kurma ve üye olmaya ilişkin maddelerinin bulunduğu bölümün yönetim kurulu başkanından onaylı ve kaşeli sureti,
• Federasyon kurulması yönünde derneklerce alınmış genel kurul karar örneği,
• Kurucuların derneği temsil etmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili dernek yönetim kurullarının karar örneği,
• Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin federasyona kurucu olabileceğini gösteren Bakanlıkça verilmiş izin belgesi,
• Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste veya yazı.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki federasyon kuruluş işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Federasyonlar hakkında bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.

Konfederasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler

Konfederasyonlar kuruluş amaçları aynı olan en az üç federasyonun bir araya gelmesi ile kurulurlar. Konfederasyonlar kuruluş bildirimi ve eklerini mülki idare amirliğine vermek suretiyle tüzel kişilik kazanırlar.

Konfederasyon kuracak federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, konfederasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.

• Kurucu federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet konfederasyon tüzüğü,
• Federasyon tüzüklerinin; amaç, konfederasyon kurma ve üye olmaya ilişkin maddelerinin bulunduğu bölümün yönetim kurulu başkanından onaylı ve kaşeli sureti,
• Konfederasyon kurulması yönünde federasyonlarca alınmış genel kurul karar örneği,
• Kurucuların federasyonu temsil etmekle yetkilendirildiğine ilişkin ilgili federasyon yönetim kurullarının karar örneği,
• Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından kurulan federasyon niteliğindeki tüzel kişiliklerin bulunması halinde, bu tüzel kişilerin konfederasyona kurucu olabileceğini gösteren Bakanlıkça verilmiş izin belgesi,
• Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı, soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste.

Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerdeki konfederasyon işlemlerinde istenen belgeler birer arttırılarak verilir.

Konfederasyonlar hakkında bu Yönetmeliğin derneklerle ilgili hükümleri uygulanır.

Federasyon ve Konfederasyon Kuruluşlarının İncelenmesi

Federasyon ve konfederasyon kuruluş bildirimleri ve eklerinin incelenmesinde, sonucun kuruculara bildirilmesinde derneklere ilişkin hükümler uygulanır. Federasyon ve konfederasyonlar, merkezlerinin bulunduğu yerin il dernekler müdürlüğünce kütüğe kaydedilir. Ayrıca, federasyon ve konfederasyon kuruluş bildirimleri ile onaylı tüzükleri yedi gün içinde il dernekler müdürlüğü tarafından Bakanlığa gönderilir.

Tüzüğü incelemeden geçmemiş veya inceleme sırasında belirlenen aykırılıkları veya noksanlıklarını tebligata rağmen gidermemiş dernek veya federasyonlar, üst kuruluş kurucusu olamazlar.

Yurtdışından Yardım Alma – Bildirim yükümlülüğü

Dernek veya vakıflar, mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.

Başvuru

Yurtdışından yardım alacak olan dernek veya vakıflar EK- 4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma Bildirimini iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar.

Bildirimin mülki idare amirliği tarafından onaylı bir örneği ilgili bankaya verilmek üzere başvuru sahibine verilir.

Başvuru formu ekinde bulunacak belgeler ve bakanlığa bildirim

Başvuru formu ekinde, yetkili organın karar örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstre ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir.

Alınan bildirim ve eklerin birer adedi yedi gün içinde Bakanlığa gönderilir. Yurt dışından yardım alan vakıflara ait bildirimin bir örneği, ayrıca bilgi için Vakıflar Genel Müdürlüğüne gönderilir.

Yabancı Vakıfların İzin Alma Yükümlülüğü

Yabancı vakıflar, uluslararası alanda iş birliği yapılmasında yarar görülen hallerde, karşılıklı olmak koşulu ile Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle, Bakanlığın izniyle Türkiye’de doğrudan faaliyette bulunabilir, temsilcilik kurabilir, şube açabilir, üst kuruluşlar kurabilir, kurulmuş üst kuruluşlara katılabilir veya kurulmuş vakıflarla iş birliği yapabilirler.

Bu vakıflar, Medeni Kanun hükümlerine göre kurulan vakıflar hakkında uygulanan mevzuata tabidir.

Yabancı Vakıfların Başvurusu

Yabancı vakıflar, temsilcilik kurma, şube açma, üst kuruluş kurma, kurulan üst kuruluşlara katılma, kurulmuş vakıflarla işbirliği yapma ve Türkiye’de doğrudan gerçekleştirmek istedikleri diğer faaliyetleriyle ilgili başvurularını Bakanlığa (EK- 6)’da belirtilen Yabancı Tüzel Kişilerin Türkiye’de Faaliyette Bulanabilmelerine İlişkin Başvuru Formu ve eklerini dört nüsha vererek yaparlar. Ayrıca, temsilcilik kurma veya şube açma başvurularında (EK- 7)’de bulunan örnek statüdeki bilgileri ihtiva eden ana statünün de verilmesi zorunludur.

İş birliği yapma başvurusu, yabancı vakıf adına ülkemizde işbirliği yapılacak vakıf tarafından da gerçekleştirebilir. Başvuru, Bakanlığa doğrudan yapılabileceği gibi posta aracılığıyla da yapılabilir.

Yabancı vakıfların Türkiye’deki faaliyetleri ile ilgili olarak yeni başvurularında, daha önce verilen ve geçerliliğini koruyan belgeler bir daha istenmez.

Yabancı Vakıf Başvurularının İncelenmesi ve İzin

Yabancı vakıfların Türkiye’deki faaliyetleriyle ilgili başvuru formu ve ekleri Bakanlıkça incelenir ve varsa eksiklikleri tamamlatılır.

Dışişleri Bakanlığının konu ile ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır ve değerlendirmenin olumlu olması halinde, iznin türü, kapsamı ve süresi de kararda belirtilir. Temsilcilik ve şube açma, üst kuruluş kurma veya üst kuruluşlara katılma durumlarında izin süresiz verilir. Başvuru sonuçlandıktan sonra, başvuru sahibine ve form ve ekleri ile birlikte de ilgili valiliğe on gün içinde bildirilir.

Süreli izinler azami beş yıldır. Ancak, Bakanlık sürenin yetersiz olması halinde bu süreyi uzatabilir. Süre uzatımı talebi, sürenin dolmasından en az üç ay önce ve gerekçeli bir yazı ile yapılır. Süre uzatımının değerlendirilmesi ve sonuç için yukarıda belirtilen usul uygulanır.

Yabancı Vakıfların Yıllık Raporları

Ülkemizde faaliyetlerine izin verilen yabancı vakıflar, her yıl sonu itibariyle yaptıkları harcama gerektiren faaliyetleriyle ilgili (EK- 8)’de belirtilen Türkiye’de Temsilcilik Açmasına İzin Verilen Yabancı Vakıf, Dernek ve Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Vereceği Faaliyet Bildiriminin iki nüshasını merkezlerinin bulunduğu yerin valiliğine takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar verirler. Bu form ve eklerinin bir nüshası valiliklerce Bakanlığa gönderilir.

Türkiye’de doğrudan uluslararası faaliyette bulunmalarına izin verilen yabancı vakıflar ise belirtilen nitelikteki formlarını, her yılın ilk iki ayı içinde, eğer faaliyet bir yıldan az süreli ise faaliyet sonunda, Türkçe olarak Bakanlığa verirler.

Ayrıca, bu vakıflar Türkiye’deki her türlü faaliyetlerine ilişkin yazılı ve görsel yayınların ikişer nüshasını Bakanlığa gönderirler.

Yabancı Derneklerin İzin Alma Yükümlülüğü

Yabancı ülkelerde kurulmuş dernekler, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle, Bakanlığın izniyle Türkiye’de doğrudan faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst kuruluşlara katılabilirler.

Yabancı dernekler, Türkiye’deki faaliyetlerinde derneklerin tabi olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.

Yabancı Derneklerin Başvurusu

Yabancı dernekler, işbirliği yapma, temsilcilik veya şube açma, dernek veya üst kuruluş kurma, kurulan dernek veya üst kuruluşlara katılma ve Türkiye’de doğrudan faaliyette bulunma ile ilgili başvurularını Bakanlığa (EK-6)’da belirtilen form ve eklerini dört nüsha vererek yaparlar. Ayrıca, temsilcilik açma başvurularında (EK- 9)’da bulunan örnek statüdeki bilgileri ihtiva eden temsilcilik ana statüsünün; şube açma başvurularında ise Kanunun 4 üncü maddesinde belirtilen konuları ihtiva eden tüzüğün de verilmesi zorunludur.

İşbirliği yapma başvuruları, yabancı dernek adına ülkemizde işbirliği yapılacak dernek tarafından da gerçekleştirebilir. Başvurular, Bakanlığa doğrudan yapılabileceği gibi posta aracılığıyla da yapılabilir.

Yabancı derneklerin Türkiye’deki faaliyetleri çerçevesinde daha önce verilmiş izinlerle ilgili olarak istenen belgelerin verilmesi gerektiğinde, yeni izin başvurusunda geçerliliğini koruyan belgeler istenmez.

Yabancı Dernek Başvurularının İncelenmesi ve İzin

Yabancı derneklerin Türkiye’deki faaliyetleriyle ilgili başvuru formu ve ekleri Bakanlıkça incelenir, varsa eksiklikleri tamamlatılır.

Dışişleri Bakanlığının konu ile ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır ve değerlendirmenin olumlu olması halinde, iznin türü, kapsamı ve süresi de kararda belirtilir. Temsilcilik ve şube açma, dernek kurma veya derneklere üye olma, üst kuruluş kurma veya üst kuruluşlara katılma durumlarında izin süresiz verilir. Başvuru sonuçlandığında, başvuru sahibine ve form ve ekleri ile birlikte de ilgili valiliğe on gün içinde bildirilir.

Süreli izinler azami beş yıldır. Ancak, Bakanlık sürenin yetersiz olması halinde bu süreyi uzatabilir. Süre uzatımı talebi, sürenin dolmasından en az üç ay önce ve gerekçeli bir yazı ile yapılır. Süre uzatımının değerlendirilmesi ve sonuç için yukarıda belirtilen usul uygulanır.

Yabancı Derneklerin Yıllık Raporları

Ülkemizde faaliyetlerine izin verilen yabancı dernekler, her yıl sonu itibariyle yaptıkları harcama gerektiren faaliyetlerle ilgili yıllık olarak hazırlayacakları (EK- 8)’de belirtilen Türkiye’de Temsilcilik Açmasına İzin Verilen Yabancı Vakıf, Dernek ve Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşların Vereceği Faaliyet Bildirimin iki nüshasını merkezlerinin bulunduğu yerin valiliğine takip eden yılın ilk iki ayı içinde verirler. Bu form ve eklerinin bir nüshası valiliklerce Bakanlığa gönderilir. Türkiye’de doğrudan uluslararası faaliyette bulunmalarına izin verilen yabancı dernekler ise belirtilen nitelikteki formlarını, her yılın ilk iki ayı içinde, eğer faaliyet bir yıldan az süreli ise faaliyet sonunda, Türkçe olarak Bakanlığa verirler.

Ayrıca, bu dernekler Türkiye’deki her türlü faaliyetlerine ilişkin yazılı ve görsel yayınların ikişer nüshasını Bakanlığa gönderirler.

Bu Yönetmelikte yabancı derneklere uygulanan hükümler, yurtdışında kurulu dernek ve vakıf dışındaki kar amacı gütmeyen kuruluşların ülkemizde yapacakları faaliyetler için de uygulanır.

Şahıs Firması Kuruluşu

Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir (TTK m.12) Gerçek kişi tacirin ticaret unvanı kısaltılmadan yazılan ad ve soyadından meydana gelir. Ad ve soyadına TTK’nin 46. maddesine uygun ekler yapılabilir. Unvanda; ortaklık bulunduğu izlenimini yaratacak çoğul ekler, başka kişilerin adları ve yabancı kelimeler kullanılmamalıdır.

İşletme sahibinin velayet veya vesayet altında bulunması veyahut kendisine bir yasal danışman atanmış olması gibi ehliyeti ilgilendiren hallerde bu durum ve veli, vasi veya yasal danışmanın kimler olduğu tescil edilir. Bu durumların sonradan meydana gelmesi halinde de aynı hüküm uygulanır.

KAYIT

1. Dilekçe 2 suret (Firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir) Dilekçede işletmenin ünvanı sermayesi merkezi işletmenin açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu yazılmalıdır
2. İmza Beyannamesi/tescil talepnamesi T.C.Kimlik numarası (yabancı uyruklu ise vergi dairesinden alınacak vergi numarası, ticari unvanı ve unvan altında tacirin 3 imzasını içerir) 2 suret
3. Oda Kayıt Beyannamesi (Tacir tarafından imzalanmalı, tacirin resmi bulunmalıdır)
4. Vergi levhası fotokopisi (25.01.2013 tarih 544 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü talimatı gereğince Ticaret Sicili Müdürlüklerinde Şahıs Firmalarının tescili için vergi levhası bilgilerinin https://intvd.gib.gov.tr/internetvd/index.jsp (VEDOP sistemi) linkinden kontrol edildikten sonra tescil talepleri değerlendirmeye alınacaktır. Bu nedenle Şahıs Firmalarının tescil başvurularında vergi levhası fotokopisi talep edilecek ve yapılan elektronik ortam kontrolünden sonra vergi dairesine kayıtlı olduğu tespit edilen Şahıs Firmalarının tescil işlemi yapılacaktır.)
5. Yabancı uyruklu ise tercüme edilmiş noter onaylı pasaport sureti, ayrıca Türkiye’de ikamet ediyor ise noter onaylı ikamet tezkeresi
6. Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 24 ncü maddesine göre düzenlenmiş Taahhütname 2 Suret
7. Kira kontratı sureti
8. Meslek Grubunun Belirlenmesi Dilekçe
9. Üye İletişim Bilgileri Formu

Ayrıca , aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.

Ticaret Unvanı İle İlgili Hatırlatma

1-Şahıs işletmelerinde ticaret unvanı seçilirken şahsın ad ve soyadını kullanması mecburidir. Buna ilaveten tacirin, işletmesi ile yanlış bir kanaat uyandıracak olan ifadeler hariç, istediği ekleri de unvanında kullanması mümkündür. Özellikle gerçek kişilerin ticaret unvanlarına bir şirketin mevcut olduğu zannını uyandıracak ilaveler yapmaları yasaktır.

*Gerçek kişiler kayıtlı oldukları Ticaret Sicili Memurluklarının faaliyet alanı içerisinde bulunan başka bir gerçek kişinin kullandığı ticaret unvanının aynısını seçmeleri mümkün değildir

2-Bir işletmenin şubesi de ticaret unvanını seçerken kendi merkezinin ticaret unvanını kullanmak ve şube unvanının sonuna şube olduğunu belirtmek mecburiyetindedir. Bu unvana şube ile ilgili ilavelerin yapılması mümkündür.

3-Kolektif şirketin ticaret unvanı, bütün ortakların veya hiç olmazsa ortaklardan birinin adı ve soyadını, şirketi ve şirket nevini gösterecek bir ibareden oluşması gerekmektedir.

4-Adi veya sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin ticaret unvanları ise komandite ortaklardan en az birinin ad ve soyadıyla, şirketi ve türünü gösterecek bir ibareden oluşması gerekmektedir. Bu şirketlerin ticaret unvanlarında komanditer ortakların ad ve soyadlarının bulunması kanunen yasaklanmıştır.

5-Limited, anonim ve kooperatif şirketler, unvanlarında faaliyet konularını göstermek zorundadırlar. Buna ilaveten tacirin işletmesi ile yanlış bir kanaat uyandıracak olan ifadeler hariç istediği ekleri de unvanında kullanması mümkündür. Ayrıca bu şirketlerin ticaret unvanlarında; “Limited Şirket”, “Anonim Şirket” ve “Kooperatif” kelimelerinin bulunması şarttır. Ticaret unvanında gerçek bir kişinin ad veya soyadı bulunması halinde şirket türünü gösteren ibarelerin rumuzla veya kısaltılmış olarak yazılmaları mümkün değildir.

Unvan Belirlenirken Noktalama İşareti Kullanılmamalıdır

Şirketlerin ülkemizde faaliyet gösteren başka bir şirketin unvanının aynısını kullanmaları mümkün değildir. Şirketler için seçilen unvanın başka bir şirket tarafından kullanılan bir unvandan farklı olabilmesi için unvanın çekirdek bölümünden sonra gelen sektör bazındaki iki kelimenin farklı belirlenmesi gerekmektedir.

Örnek vermek gerekirse,

“Rize Telekomünikasyon Otomotiv inşaat Sanayi A.Ş.” ile

“Rize Turizm Otomotiv Sanayi A.Ş.”

Unvanlı işletmelerin çekirdek kelimeden (Rize) sonra gelen ilk iki sektöre ait kelimeden biri aynı olduğu için bu iki unvan aynı kabul edilmektedir.

“Berk Madencilik Otomotiv Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.” ile

“Berk Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.”

Unvanlı işletmelerin çekirdek kelimeden (Berk) sonra gelen ilk iki sektöre ait kelime farklı olduğu için bu iki işletmenin farklı unvanları olduğu kabul edilmektedir.

Seçmeyi düşündüğünüz ticaret unvanının başka bir işletme tarafından kullanılıp kullanılmadığını öğrenmek için Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğümüzün internet sayfasında bulunan “Sorgulama” http://www.ticaretsicil.gov.tr/sorgu_tsm.php bölümüne giriş yaparak ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın ticaret unvanı veri tabanları üzerinden sorgulama yapabilirsiniz. Tıkla

Değişiklik İşlemleri

1. Dilekçe 2 suret (Değişikliğe ait metnin yer almalı, firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir)
2. Değişiklik; unvan değişikliğine ilişkin ise noterden düzenlenmiş ticari unvan tasdiknamesi
3. Değişiklik; sermaye tahsis edilmesine veya tahsis edilen sermayenin artırımına ilişkin ise 5.000 TL nin üzerinde olması durumunda, bu durumun tespitine ilişkin Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavir faaliyet raporu ve faaliyet belgesi veya banka dekontu

Halefiyet

1. Dilekçe (Ticari faaliyete devam edecek mirasçı/muvafakat verdikleri tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir) Dilekçede; işletmenin ünvanı, sermayesi, açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu yazılmalıdır
2. Noterde düzenlenen İmza beyannamesi (ev adresi, iş adresi, iş konusu, işe başlama tarihi, uyruğu, T.C.Kimlik numarası (yabancı uyruklu ise vergi dairesinden alınacak vergi numarası, ticari unvanı, tacirin vefat ettiği hususu ve mirasçıların muvafakatını içeren)
3. Oda Kayıt Beyannamesi (Ticari faaliyete devam edecek mirasçı/muvafakat verdikleri tacir tarafından imzalanmalı, Ticari faaliyete devam edecek mirasçı/muvafakat verdikleri tacirin resmi bulunmalıdır)
4. Mirasçılardan alınmış noter marifetiyle düzenlenmiş muvafakatname
5. Veraset İlamı veya noterden düzenlenmiş Mirasçılık Belgesi
6. Ticari faaliyete devam edecek mirasçı/muvafakat verdikleri tacir yabancı uyruklu ise tercüme edilmiş noter onaylı pasaport sureti, ayrıca Türkiye’de ikamet ediyor ise noter onaylı ikamet tezkeresi

Sigorta Acenteliği

1. Dilekçe 2 suret (Firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir. Vekaleti veren sigorta şirketi de kaşeli imzalı dilekçe ile başvurabilir.
2. Acentelik Vekaletnamesi (Noter onaylı – 2 nüsha)
3. Tali acentelik ise sigorta şirketinin muvafakat namesi

Sigorta Acenteliği Feshi

1. Dilekçe 2 suret (Firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir. Fesih edilen vekaletnameyi veren sigorta şirketi de kaşeli imzalı dilekçe ile başvurabilir.
2. Acentelik sözleşmesi fesihnamesi (Noter onaylı – 3 nüsha)

Şube Açılışı

• Dilekçe 2 suret (Firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir) Dilekçede işletmenin ünvanı sermayesi merkezi işletmenin açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişiye ait olduğu yazılmalıdır.
• Rize’de şubesi açılan Gerçek kişinin sicil kaydının bulunduğu merkezine ait bilgilerin (İli, Sicil numarası, ünvanı), Rize’ de açılacak şubenin adresine ve şubenin açıldığına dair bilgilerin yer aldığı şube unvanı altında düzenlenen 2 suret
• Merkezin bulunduğu Ticaret Sicil Müdürlüğü Rize dışında ise Merkezin sicil müdürlüğünden Sicil Yönetmeliğinin 120. md.ne göre alınan belge
• Merkezin bulunduğu Ticaret Sicil Müdürlüğü Rize dışında ise merkezin sicil müdürlüğünce tescil edilen hususlara ait sicil onaylı evrak ile en son tescile ait Ticaret Sicil Gazetesi
• Oda Kayıt Beyannamesi (Firma yetkilisi tarafından imzalanmalı, şube yetkilisinin resmi bulunmalıdır)
• Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 24 ncü maddesine göre düzenlenmiş Taahhütname 2 Suret
• Kira kontratı sureti
• Meslek Grubunun Belirlenmesi Dilekçe
• Üye İletişim Bilgileri Formu
• Şahıs Firmaları şube açılış tescilinde şubenin ticari faaliyetinin yapılan inceleme ve araştırma sonucunda tespit edilmesi halinde mümkün olabilecektir.

Merkez Nakli

• Dilekçe 2 suret (Firma kaşesi ile Tacir tarafından veya vekaleten imzalanmalı vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir) Dilekçede işletmenin ünvanı sermayesi merkezi işletmenin açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişiye ait olduğu yazılmalıdır.
• Merkezin nakil olarak geldiği Ticaret Sicil Müdürlüğünden Sicil Yönetmeliğinin 111. maddesine göre alınan belge
• Merkezin nakil olarak geldiği Ticaret Sicil Müdürlüğünce tescil edilen hususlara ait sicil onaylı evrak ile en son tescile ait Ticaret Sicil Gazetesi
• Oda Kayıt Beyannamesi (Firma yetkilisi tarafından imzalanmalı, Firma sahibinin resmi bulunmalıdır)
• Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 24 ncü maddesine göre düzenlenmiş Taahhütname 2 Suret
• Kira kontratı sureti * Meslek Grubunun Belirlenmesi Dilekçe
• Üye İletişim Bilgileri Formu

Ticareti Terk

• Dilekçe 2 suret (Tacir tarafından imzalanmış olmalı)
• Mal Beyannamesi (firma sahibi tarafından imzalanmış olmalı – 2 nüsha)
• Vefat nedeniyle kapanış talebinde Noter onaylı ya da asıl veraset ilamı veya mirasçılık belgesi eklenmeli, Dilekçe ve mal beyanı varislerden biri tarafından imzalanmalıdır.