Özellikle pandemi dönemiyle beraber “Yabancılar Türkiye’de nasıl iş arayabilir?” sorusu sıklıkla bizlere gelmeye başladı, bizler de bu konuda bazı yol gösterici noktaları bu yazımızda paylaşmak istedik.
Son yıllarda Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılar için birçok yeni yasa tasarısı gündeme gelirken bunlardan bazıları yürürlüğe koyularak düzenlemeler yapılmıştır. Birkaç yıl öncesine kadar Türkiye’de yaşayan birçok yabancı uyruklu kişi yasa dışı yöntemlerle çalışmak zorunda kalmıştır. Bu yabancılar sağlık sigortası gibi en temel haklardan yararlanamazken aynı zamanda fazla mesai ücretlerini alamamakta ve maaşları dahi düzgün bir şekilde ödenmemiştir.Ancak, 2021 yılında Türkiye’de yaşamak ve çalışmak isteyen yabancılar yeni kanunlar ile birlikte insanca ve yasal bir biçimde çalışma koşullarına sahip olmuşlardır.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan Yabancı Çalışma İzinleri İstatistikleri raporuna göre 2019 yılında yaklaşık 150 bin yabancıya çalışma izni verildiği görülüyor.Türkiye’de yabancılar, özellikle uluslararası şirketlerin yer aldığı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde farklı sektörlerde iş buluyor. Bu doğrultuda en fazla çalışma izni başvurusunun, Türkiye’nin en büyük şehri İstanbul’da ve ardından turizm sektörünün kalbi Antalya’da gerçekleştiği istatistiklere yansıyor.
Türkiye’de Yabancıların Yapabileceği Meslekler
Yabancılar, Türkiye’de, birçok iş sektöründe çalışma hakkına sahiptir. Uluslararası şirketlerin yönetim, pazarlama, satış, teknik bilgi ve çeviri gibi alanlarında birden fazla dil bilen yabancı uyruklu çalışan yabancılar için iş imkânları bulunuyor. Genellikle yabancılar Müşteri Hizmetleri Sorumluluğu, Yabancı Dil Öğretmenliği, Bebek Bakıcılığı, Editörlük ve Çevirmenlik, İthalat-İhracat Satış Uzmanlığı gibi pozisyonlarda istihdam ediliyor.
Diğer yandan, Türkiye’nin özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerindeki oteller ve seyahat firmaları sezonluk insan kaynağı ihtiyaçları için yabancılara iş imkânları sunuyor. Yabancıların kısa bir eğitim süresinin ardından ana dillerini kullanarak tur rehberi olmaları da mümkün olmaktadır. Eğlence mekânları ve otellerdeki sezonluk işler yabancılar için geniş iş fırsatları imkânı tanıyor.
Türkiye’de Yabancılar İçin Yasak Olan Meslekler
Yabancıların Türkiye’de bazı meslekleri yapmaları yasaklanmıştır. Bu doğrultuda birçok meslek grubunda çalışabilirlerken bazı mesleklerin yabancılar tarafından yerine getirilmesi yasaklanmıştır ve sadece Türk vatandaşlarına hak tanınmıştır. Bu yasak ilgili mesleklerin özel kanunlarında düzenlenmiştir.
Uluslararası İşgücü Kanunu’na göre; münhasıran diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına mahsus mesleklere yabancılar tarafından yapılan başvurular reddedilmektedir. Diş hekimliği, Hemşirelik,Ebelik, Eczacılık, Veterinerlik, Özel sağlık kurumlarında genel müdürlük, Avukatlık, Cumhuriyet Savcısı, Noter, Güvenlik personeli, Balık, midye, sünger, inci, mercan ihracatı yapmak, Kara sularında dalış, kılavuz kaptanlık, kaptanlık ve gemilerde mühendis veya denizci olmak, Gümrük komisyonculuğu ve Turist rehberliği gibi mesleklerin Türkiye’de yabancılar tarafından yapılmasına izin verilmemektedir.
Yabancılar İçin Türkiye’de İş Arama Platformları
İş insanlarını bir araya getiren ve dünyaca bilinen iş arama ve network oluşturma platformu olan LinkedIn, Türkiye’de iş aramak isteyen yabancılar için şirketlerin yöneticilerine ve insan kaynakları birimlerine doğrudan ulaşma fırsatı sunuyor.
Kariyer.net
Yıllardan bu yana Türkiye’nin en çok tercih edilen iş arama platformu olarak biliniyor. Yabancılar için de birçok iş ilanı bu platform üzerinden yayınlanıyor.
Indeed
Global bir iş arama platformu olan Indeed, yabancılar için Türkiye’den de pek çok iş fırsatı sunuyor.
Expat Guide Turkey
Yabancılara yönelik seyahat, sağlık, eğitim, gayrimenkul ve iş ilanları alanlarında içerikler sunan www.expatguideturkey.com gibi Dünya’nın en kapsamlı Türkiye Rehberi platformunda yabancılar Türkiye’deki iş fırsatlarını arama imkânı bulabiliyor.
Yabancıların Türkiye’de iş bulduktan sonra yasal olarak çalışmaya başlayabilmeleri için çalışma iznine başvurmaları gerekiyor.
Yabancılar İçin Çalışma İzni
Her yıl başta Suriyeliler, Gürcüler, Ukraynalılar, Çinliler, Hintliler, Ruslar ve İngilizler gibi ülke vatandaşları olmak üzere binlerce yabancı Türkiye’de çalışma iznine başvuruyor. Oturma izni, en az 60 gün geçerliliği olan bir pasaportu ve işveren ile yasal bir sözleşmesi olan yabancı işçi adayı süreli veya süresiz çalışma izni alma hakkına sahip olmaktadır. Ayrıca, yabancılar için bağımsız çalışma izni hakkı da tanınmıştır.
İşverenlerin, yabancı çalışanları için gerekli tüm başvuru formlarını eksiz bir biçimde doldurup tüm belgeleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili birimine teslim etmesi gerekiyor. Yurt dışında yaşayan yabancılar ise kendi ülkelerinde bulunan konsolosluklara başvuru yapabilmektedir. Yabancılar çalışma izni başvurusu onaylandığında işe başlayabiliyor. Yabancılar işten ayrıldığı anda çalışma izni de kendiliğinden iptal edilmektedir.
Bu yazımızda “Yabancılar Türkiye’de nasıl iş arayabilir?” sorusunu detaylı şekilde yanıtlamaya çalıştık, sorularınız varsa bize yorumlar kısmından iletebilirsiniz.
