Sınır aşan örgütlü suçlara karşı birleşmiş milletler sözleşmesine ek insan ticaretinin; özellikle kadın ve çocuk ticaretinin önlenmesine, durdurulmasına ve cezalandırılmasına ilişkin protokolde insan ticareti; kuvvet kullanarak ya da kuvvet kullanma tehdidi ile veya diğer şekillerde zorlama, kaçırma, hile, aldatma, nüfuzu kötüye kullanma, kişinin çaresizliğinden yararlanma veya başkası üzerinde denetim yetkisi olan kişilerin rızasını kazanmak için o kişiye veya başkalarına kazanç veya çıkar sağlama yoluyla kişilerin istismar amaçlı temini, bir yerden başka bir yere taşınması, devredilmesi, barındırılması, ya da teslim alınması şeklinde tanımlanmıştır.
İnsan ticareti mağdurları ile ilgili hükümlere Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 48. ve 49. maddelerinde yer verilmiştir. Buna göre; insan ticareti mağduru olduğu ya da olabileceği yönünde kuvvetli emareler olan ve şüphe duyulan yabancılar için, bu kişilerin yaşadıklarının etkisinden kurtulabilmeleri ve yetkililerle iş birliği yapıp yapmayacakları açısından bir karar verebilmeleri amaçlı olarak valilikler tarafından 30 süreli ikamet izni verilir.
İnsan ticareti mağduru ikamet iznini diğer ikamet izni türlerinden ayıran şey, bu ikamet izinlerinde, diğer ikamet izinlerinin verilmesindeki şartların aranmamadır. Ayrıca bu hususa 48. maddede açıkça yer verilmiştir. Bu durumda uzun dönem ikamet izninde aranan İçişleri Bakanlığı’nın onayı şartı da aranmamaktadır.
İlginizi Çekebilir: Yabancılar için Türkiye’de Oturma İzni Alma Rehberi
İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzninin Uzatılması ve İptali
Bu konu ile ilgili açıklamalara Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 49. maddesinde yer verilmiştir. Burada insan ticareti mağduru ikamet izninin kişiye iyileşme ve düşünme süresi tanımak amacı ile verildiği açıklanmıştır.
Bu nedenle verilen ikamet izni ise mağdurun güvenliği, sağlığı ya da özel durumu nedeniyle en fazla altışar aylık sürelerle uzatılabilecektir. Bununla birlikte, uzatılan sürelerle birlikte toplam süre hiçbir şekilde üç yılı geçemeyecektir. Bu sürenin sonunda ülkede kalmaya devam edecek mağdur, diğer ikamet izinleri arasında geçiş yapabilecektir.
İnsan ticareti mağduru ikamet izninin iptali için en önemli neden, mağdurun kendi girişimi ile buna neden olan suçun failleriyle yeniden bağ kurduğunun tespitidir. Yasanın 49. maddesinde bu durumda mağdura bu nedenle verilen iznin iptaline karar verileceği açıkça ifade edilmiştir.
