Türk Vatandaşı ile Evlilik Yoluyla Vatandaşlık: Adım Adım İşlemler

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı, 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu kapsamında evlilik yoluyla kazanılabilir. Ancak, bir Türk vatandaşı ile evlenmek, yabancıyı otomatik olarak Türk vatandaşı yapmaz. Bu hak, belirli şartların sağlanmasıyla elde edilir.
1. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık Başvurusunun Temel Şartları
Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığına başvurabilmek için yabancının aşağıdaki şartları aynı anda sağlaması gerekir:
- En Az Üç Yıldır Türk Vatandaşı ile Evli Olmak: Başvuru tarihinde evliliğin en az üç yıldır devam ediyor olması gerekir. Bu sürenin başlangıcı, resmi evlilik tarihidir.
- Evliliğin Halen Devam Ediyor Olması: Başvuru anında evliliğin fiilen ve hukuken devam etmesi esastır. Başvuru yapıldıktan sonra Türk vatandaşı eşin vefat etmesi durumunda aile birliği içinde yaşama şartı aranmaz.
- Aile Birliği İçinde Yaşama: Eşlerin sadece resmi olarak değil, fiilen de bir aile birliği kurmuş ve birlikte yaşıyor olması beklenir. Bu, muvazaalı (sahte) evliliklerin önüne geçmek için önemli bir kriterdir. Komisyon mülakatlarında bu durum araştırılır.
- Evlilik Birliği ile Bağdaşmayacak Bir Faaliyette Bulunmamak: Yabancının evlilik birliğinin amacına aykırı, ahlaki olmayan veya yasalara aykırı herhangi bir faaliyette bulunmaması gerekir.
- Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Halinin Bulunmaması: Yabancının Türkiye Cumhuriyeti’nin milli güvenliği veya kamu düzeni için bir tehdit oluşturmaması en temel şartlardan biridir. Bu durum, güvenlik soruşturmaları ile belirlenir.
2. Başvuru Nereye Yapılır?
Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı başvuruları, yabancının bulunduğu yere göre farklı makamlara yapılır:
- Yurt İçinde: Yabancının yerleşim yerinin bulunduğu ildeki Valiliğe, Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlükleri bünyesindeki ilgili birimlere başvuru yapılır.
- Yurt Dışında: Yabancının bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliklerine (büyükelçilik veya konsolosluk) başvuru yapılır.
Başvuru bizzat yabancı tarafından yapılmalı veya bu konuda özel yetki içeren bir vekaletname ile avukat aracılığıyla sunulmalıdır. Posta yoluyla yapılan başvurular kabul edilmez.
3. Başvuru İçin Gerekli Belgeler
Vatandaşlık başvurusu için istenecek belgeler titizlikle hazırlanmalıdır. Eksik veya hatalı belgeler süreci uzatabilir veya başvurunun reddine neden olabilir:
Yabancıdan İstenen Başlıca Belgeler:
- Başvuru Formu (VAT-6): Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün web sitesinde veya ilgili birimlerden temin edilebilir. Eksiksiz doldurulmalıdır.
- Pasaport veya Vatansızlık Belgesi: Aslı ve noter onaylı Türkçe tercümesi. Geçerlilik süresi önemlidir.
- Biyometrik Fotoğraf: Son 6 ay içinde çekilmiş, 2 adet, 50×60 mm boyutunda, beyaz fonda ve ICAO standartlarına uygun.
- Doğum Belgesi veya Nüfus Kayıt Örneği: Kişinin kimlik bilgilerini ve ailesini gösteren belge. Aslı ve noter onaylı Türkçe tercümesi.
- Medeni Hal Belgesi: Evli olduğunu gösteren belge (Uluslararası Evlenme Kayıt Örneği – Formül B). Eğer boşanmışsa boşanma belgesi, dul ise eşine ait ölüm belgesi. (Aslı ve noter onaylı Türkçe tercümesi).
- İkamet İzni Belgesi: Yabancının Türkiye’de yasal olarak ikamet ettiğini gösteren en son tarihli ikamet izni kartının fotokopisi.
- Sabıka Kaydı: Yabancının kendi ülkesinden alacağı adli sicil kaydı belgesi (Türkçe tercümeli ve onaylı). Türkiye’de de adli sicil kaydı sorgulaması yapılır.
- Geçim Durumunu Gösteren Belgeler: Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sağlayabildiğini gösteren gelir belgeleri (çalışma izni, vergi levhası, banka hesap dökümleri, taahhütname vb.).
- Hizmet Bedeli Dekontu: Vatandaşlık başvuru hizmet bedelinin ödendiğini gösteren makbuz.
Türk Vatandaşı Eşten İstenen Belgeler:
- Nüfus Cüzdanı/TC Kimlik Kartı Fotokopisi: Ve aslı.
- Tam Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği: E-devlet üzerinden alınabilir.
Ortak Belgeler:
- Evlilik Cüzdanının Fotokopisi: Ve aslı.
- Aile Birliği İçinde Yaşandığını Gösteren Belgeler: Ortak adres beyanı, ortak faturalar (elektrik, su, doğal gaz vb.), kira sözleşmesi, ortak banka hesabı dökümleri, çocukların doğum belgeleri gibi kanıtlayıcı nitelikteki evraklar.
4. Başvuru Süreci ve Mülakat
Başvuru yapıldıktan sonra süreç şu şekilde ilerler:
- Ön İnceleme ve Evrak Teslimi: Başvurulan makam, belgelerin ön incelemesini yapar ve eksiklik varsa tamamlanmasını ister.
- Araştırma ve Soruşturma: Başvuru dosyası, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilir. Burada yabancı hakkında detaylı güvenlik soruşturması yapılır. Ayrıca, evliliğin gerçekliği ve aile birliğinin devam edip etmediği araştırılır. Bu amaçla eşlerin komisyon tarafından ayrı ayrı ve birlikte mülakata alınması söz konusu olabilir. Mülakatta, evliliğin niteliği, ortak yaşam detayları gibi sorular sorulabilir.
- Değerlendirme ve Karar: Yapılan tüm araştırma ve incelemelerin ardından, dosya İçişleri Bakanlığı’na iletilir ve Bakanlık tarafından nihai karar verilir.
- Sonucun Tebliği: Başvurunun sonucu (olumlu veya olumsuz) ilgili kişiye tebliğ edilir.
Sürecin Uzunluğu
Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurularının sonuçlanma süresi değişkenlik gösterebilir. Ortalama olarak 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir. Bu süre, başvuru yoğunluğuna, güvenlik soruşturmasının detayına ve dosyadaki eksikliklere göre uzayabilir.
Önemli Notlar:
- Muvazaalı Evlilikler: Yalnızca vatandaşlık kazanmak amacıyla yapılan, gerçek bir aile birliği içermeyen evlilikler “muvazaalı evlilik” olarak kabul edilir. Bu tür evlilikler tespit edildiğinde başvuru reddedilir ve yasal sonuçları olabilir.
- Boşanma Durumu: Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığını kazanan bir yabancı, daha sonra Türk eşinden boşanırsa, kazanmış olduğu Türk vatandaşlığını kaybetmez. Ancak, vatandaşlık başvurusundan önce evliliğin sona ermesi durumunda (eşin ölümü hariç) vatandaşlık başvurusu yapılamaz.
- Profesyonel Destek: Vatandaşlık başvuruları karmaşık olabilen ve detaylı belge gerektiren süreçlerdir. Sürecin hatasız ilerlemesi ve olumlu sonuçlanma ihtimalinin artırılması için vatandaşlık hukuku konusunda uzman bir danışmanlık firmasından destek almak büyük önem taşır.