Organ nakli, günümüzde pek çok hastanın hayatını kurtarırken, pek çok kişinin de Yaşam kalitesini arttıran bir tedavi yöntemidir. Türkiye’de organ nakli operasyonlarındaki üst düzey başarıları ve yüksek doku uyumu istatistikleriyle dikkat çekmektedir. Dünyada organ nakli operasyonlarında başarılarıyla ilk 5’in içerisinde yer alan Türkiye, bu alanda hem yerli hem de yabancı hastalarına tedavi ve operasyon hizmeti vermektedir.
Türkiye’de organ nakli hakkında sizler için detaylı bir içerik hazırladık.
Organ Nakli Nedir?
Organ nakli bir organın donördan (yani organın alındığı beden) çıkarılıp, sonrasında hasarlı veya eksik bir organın yerini almak üzere bir başka vücuda nakledilmesi operasyonudur. Organ nakli için gerekli organ ve dokular canlı bir vücuttan veya bir kadavradan (ölü beden) alınabilir.
Her Organ Nakledilebilir Mi?
Organ nakli, günümüzde gelinen tıbbi birikim noktasında bile oldukça karmaşık ve zor bir alandır. Günümüzde gelinen noktada kalp, böbrekler, karaciğer, akciğerler, pankreas, bağırsak gibi organlar başarı ile nakledilebilmektedir.
Dünyada en çok nakledilen organ böbrektir. İkinci sırada karaciğer, üçüncü sırada ise kalp yer almaktadır.
Her Organ Uyum Sağlar Mı?
Organ nakli operasyonlarında en önemli noktalardan biri naklin gerçekleştirildiği vücudun organa veya dokuya uyum sağlaması ve olumsuz bir tepki vermemesidir. Vücudun nakledilen organa karşı bir bağışıklık tepkisi göstermesi organ naklinin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olabilir. Böyle bir durumda nakledilen organın acilen çıkarılması gerekmektedir.
Günümüzde bu uyumsuzluk riskini ortadan kaldırmak için pek çok çalışma yapılmaktadır. Bunlardan biri verici ve alıcı eşleşmesindeki serotipleme yapılmasıdır.
Doku Nakli Yapılabiliyor Mu?
Günümüzde organ naklinin yanı sıra doku nakli de başarı ile yapılabilmektedir. Hatta bazı dokular organ nakillerinden daha yaygındır. Kemik, tendon, kornea, deri, kalp kapakçıkları, sinirler ve damarlar ile nakil işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
Kornea ve kas-iskelet greftleri en sık nakledilen dokular arasında yer almaktadır.
Organ Nakli Hangi Koşullarda Yapılabilir?
Organ nakli, 18 yaşından büyük kişilerde yapılabilir ve gönüllülük esasına dayanır. Kişinin hayattayken organlarını bağışlamak istediğine dair resmi bir beyanda bulunmuş olması gerekmektedir. Bağış yapacak kişinin akli dengesinin yerinde olması da şartlardan biridir. Kişinin organlarının bağışıyla ilgili, kişi öldükten sonra ailesi de rıza gösterebilir. Organ bağışlayan kişiler canlı, ölü ya da beyin ölümü gerçekleşmiş, makinelerle hayatını sürdüren bireyler olabilir. Kalp atışının durmasından ya da beyin ölümünün gerçekleşmesinden sonraki 24 saat içinde vücuttan çıkarılan organları nakil için kullanmak mümkündür.
Organ naklinde 24 saat kritik önem taşırken, kornea hariç doku türleri çok daha uzun süre korunabilir. Özel doku bankalarında 5 yıl süre ile saklanabilen dokular için özel şartların sağlanması gerekmektedir.
Organ nakli için bir başka kriter ise organın nakledileceği kişinin sağlaması gereken kriterlerdir. Ülkelerin organ bankalarından uyumlu organ bulunması durumunda, hastanın organ nakli sıralamasındaki yeri önem taşır. Kişinin yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu, alkol ve sigara tüketip tüketmediği bile kritik rol oynamaktadır.
Türkiye’de Organ Nakli Nerelerde Yapılır?
Türkiye’de organ nakli hem özel hem de devlet hastanelerinde gerçekleştirilmektedir. Her yıl yüzlerce uluslararası hasta Türkiye’yi organ nakli amacıyla ziyaret etmektedir. Türkiye’nin organ nakli alanında ilk 5’de yer alması bu ilginin kaynaklarından biridir.
Prof.Dr. Ömer Özkan: İlk Tam Yüz Nakli
Organ naklinden bahsederken Prof. Dr. Ömer Özkan’ın adını anmamak olmaz. Nakil alanında başarılarıyla hem Türkiye’de hem de yurtdışında adından bahsettiren Prof. Dr. Ömer Özkan, alanında adını sağlık tarihine yazdırmış bir isim. Türkiye’nin ilk tam yüz naklini başarıyla gerçekleştiren Özkan, aynı zamanda ülkenin ilk çift kol naklini de gerçekleştirdi.
Sadece Türkiye’de değil dünyada da ilklere imza atan başarılı doktor, dünyada kadavradan rahim naklini gerçekleştiren ilk isim. Özkan başarılarıyla pek çok ödüle de layık görülmüş bir isim. PSEF PlasticSurgeryEducational Foundation ScientificEssayContestJunior Basic Science Ödülü’ne 2002 yılında layık görülen Özkan, 2007 yılında ise Akdeniz Üniversitesi Teşvik Ödülü’nü kucakladı.
Organ Nakli Sonrası Süreç Nasıl İlerler?
Organ nakli ile ilgili en çok merak edilenlerden biri hastaların nakil sonrası nasıl bir hayat yaşadığı hakkındadır. Organ nakli sonrasında hastalar normal hayatlarına devam edebilmektedirler. Operasyon sonrasında 3 ay içinde günlük hayatına dönebilen hastalar, geri kalan hayatlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmektedir.
Başarılı bir şekilde gerçekleşen organ nakli operasyonlarından sonra mutlaka doktorların talimatları takip edilmelidir. İlaçlar düzenli olarak kullanılmalı ve kontroller ihmal edilmemelidir.
