Türkiye’de Üniversiteye Başlamak İsteyen Yabancıların Bilmesi Gerekenler

Dünya sıralamalarında üst sıralarda yer alan üniversiteleri, birbirinden başarılı akademisyenleri ve gelişmiş laboratuvar imkanlarıyla Türkiye, lisans ve lisans üstü eğitimi almak isteyen pek çok öğrenci için oldukça ideal bir ülkedir

En az iki yıllık eğitim programlarını kapsayan yükseköğretim için öncelikle zorunlu ortaöğretimden mezun olunması gerekir. Ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarını kapsayan yükseköğretim kurumları; enstitüler, konservatuarlar, fakülteler ve meslek yüksekokulları olarak ayrılmaktadır.

Türkiye’de 53 adet devlet üniversitesi, 24 adet vakıf üniversitesi bulunuyor ve bu üniversitelerde toplamda 1.9 milyon öğrenci öğrenim görüyor.

Türkiye’de Lisans Programlarına Kabul Şartları

Devlet üniversitesi veya özel üniversitelerde eğitim almak isteyen adaylar üniversitelere bizzat başvurmalıdır. Türkiye’de her üniversite giriş koşullarını kendi belirler ve bu şartlar haricinde asla öğrenci kabul etmez. Genel olarak Türkiye’de öğrenci kabul eden üniversiteler şu şartları talep ediyor:

• İlk ve ortaöğretimden sonra lise diplomasına denk kabul edilen ortaöğretim diploması ve lise notlarını gösteren transkript belgesi bulunmalıdır.
• Uluslararası geçerliliği olan GCE, ACT, SAT gibi sınavlardan yeterli puanı almış olmak veya Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı’ndan (YÖS) talep edilen puan alınmalıdır.
• Diğer kabul koşulları ise üniversitelerin kendi internet sitelerinde duyuruluyor.

Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) Nedir?

Her ülkede ve eğitim sisteminde olduğu gibi Türkiye’de de öğrenim görmek isteyen yabancı öğrencilerin özel bir sınavda geçerli bir puan alması gerekir. Türkiye’de Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (YÖS) olarak adlandırılan bu sınav farklı nitelikleri ölçer.

İki aşamadan oluşan YÖS’de, öğrenciler ilk olarak ‘Temel Öğrenme Becerileri Testi’ adı verilen bir testi geçmelidir. Adayların soyut düşünme düzeylerini ölçmeyi amaçlayan bu testte dil engelinin ortaya çıkmaması için Türkçe soruların yanında İngilizce açıklamaları da bulunur. Diğer aşamada ise ‘Türkçe Testi’ yer alır. Testin amacı; Türkçe yazılmış ifadeleri anlama, kavrama ve yorumlayabilme gücüne dayanır. İki test türü de üniversiteye girişte etkilidir, ancak bazı üniversiteler temel öğrenme becerileri testini baz alırken bazı üniversiteler Türkçe testinin puanını esas alabilirler.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olanlar ile uyruğundan birinde KKTC veya Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan öğrenciler YÖS sınavına girme hakkına sahip değillerdir. Bu kriterlerdeki adaylar üniversite eğitimi alabilmek için liseye denk mezun oldukları okul diplomaları ile başvuru süreçlerini gerçekleştirebilirler.

YÖS sadece yabancı uyruklu öğrencilerin girebileceği bir sınav türüdür.

Türkiye’de Yüksek Lisans ve Doktora Yapmak

Türkiye’de yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlilik programları lisansüstü programlar olarak adlandırılır. Enstitüler aracılığıyla yürütülen yüksek lisans programları tezli ve tezsiz olarak iki farklı eğitim programı olarak karşımıza çıkar. Tezli yüksek lisans programı 7 ders, bir seminer ve tez çalışmalarını kapsarken; tezsiz yüksek lisans en az 10 ders ve dönem projesini kapsar. Yüksek lisans programlarının eğitim süreci iki yıldır.

Doktora programlarında ise en az yedi ders alınır, yıl içerisinde yeterlilik sınavlarına girilir, tez önerileri oluşturulur ve tez çalışmalarına başlanır. Doktora programı derslerinin tamamlanması için öğrencilere en fazla 4 yarıyıl tanınır. Doktora programını bitirmek ise 8 yarıyıllık süreyi kapsar. Doktora programına başvuracak adayların yüksek lisans dereceleri bulunması gerekir. Tıpta uzmanlık programları ise bizzat üniversite hastanelerinde, Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde ve Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı hastanelerde gerçekleştirilir.

Lisansüstü programlara başvuruda bulunacak yabancı öğrencilerin, lisans diplomaları, ders notlarını gösteren ve diploma notunu belgeleyen çizelgeleri ile referans ve niyet mektupları bulunmalıdır. Referans mektubu mezun olunan okulun hocasından alınabileceği gibi sizinle daha önceden çalışmış akademik kariyeri olan bir öğretim görevlisinden de alınabilir. Niyet mektubu ise adaylar tarafından yazılır ve neden lisansüstü programa giriş yapmak istediği anlaşılmaya çalışılır. Lisansüstü geçiş için ALES sonucu veya uluslararası düzeydeki sınavların herhangi birinden istenen puanın alınmış olması gerekir.

Türkiye’de Eğitim Dili

Bilindiği üzere yabancı bir ülkede üniversite eğitimi almak isteyen öğrencilerin önündeki en büyük engel çoğu zaman dil engelidir. Türkiye bu açıdan pek çok öğrenciye kolaylık sağlayan bir üniversite eğitim modeline sahiptir. Türkiye’de üniversiteler Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki farklı dilde eğitim verirler. Öğrencilerin dil yeterliliğini tamamlaması ve derslere öyle katılması gerekir. Üniversiteye kabul edilen ancak dil yeterliliğini yerine getiremeyen öğrenciler için ilk yıl hazırlık dönemidir ve bu yıl sadece dil eğitimi verilir. Sene sonunda yapılan sınava giren ve dil sınavından muaf olan öğrenciler bölüm derslerine girmeye hak kazanırlar.