Türkiye’de Yabancı Plakalı Araç Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Türkiye’de yabancı plakalı araç lar hakkında merak edilen birçok konu bulunuyor. Kimler yabancı plakalı araçlarıyla Türkiye’ye giriş yapabilir? Türkiye’ye girişte gerekli belgeler nelerdir? Türkiye’ye getirilen taşıtlar için tanınan süre ne kadar? Gibi birçok sorunun cevabını bu içeriğimizde vereceğiz.

Kimler Yabancı Plakalı Araç ile Türkiye’ye Giriş Yapabilir?

• Yurtdışında yaşayan kişiler ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı bir adet yabancı plakalı kara taşıtını geçici olarak Türkiye’ye getirebilir.
• Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişiler, ikamet yerleri dışındaki Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde adlarına kayıtlı taşıtlarını da getirebilir.
• Taşıt getirecek kişilerin öncelikle yurtdışında yerleşik olması koşulu vardır, bu koşulun sağlanması gerekmektedir. Yurtdışında yerleşik olma; olağan durumda yurtdışında ikamet eden kişinin Türkiye’ye giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru son 1 yıl içerisinde en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunmasını ifade eder.
• Taşıt getirecek kişilerin yurtdışında ikametgâhının bulunması şarttır. Gemilerde çalışan, şantiyede geçici süreyle görev yapan veya otelde kalan kişiler son 1 yılın 185 gününü fiilen yurtdışında geçirseler bile yurtdışında ikamet etmediklerinden dolayı yurtdışında yerleşik sayılmazlar.
• Yurtdışına çalışmak ya da öğrenim görmek amacıyla veya geçici görevle gidip kesin dönüş yapan Türk vatandaşları, ikametlerini Türkiye’ye naklettiklerinden yabancı plakalı kara araçlarını geçici olarak Türkiye’ye getiremezler.

185 Günlük Süre Nasıl Hesaplanır?

• Yukarıda bahsedilen Yurtdışında yerleşik olma koşulundaki 185 günlük süre hesabı; Emniyet Genel Müdürlüğü’nden temin edilen pasaport giriş çıkış kayıtlarına göre program vasıtasıyla yapılır. Son 1 yıl içinde Türkiye’ye farklı pasaport veya kimliklerle giriş-çıkış yapan kişilerin, 185 günlük süre hesabının hatalı yapılmaması için gümrük idaresine bilgi vermesi gerekmektedir.
• Hesaplama sonucunda kesintili veya kesintisiz son bir yılın toplamda 185 günden fazlasını yurtdışında geçiren ve olağan durumda yurtdışında ikamet eden kişiler yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlamış olur. Her girişte 185 gün yurtdışında bulunma şartı gümrük idaresince kontrol edilir ve bu şartı sağlayanların taşıtlarına giriş izni verilir.
• Bu koşulu sağlayıp sağlamadığınızı www.turkiye.gov.tr adresinde yer alan “Yurt Dışında Yerleşiklik Sorgulama” hizmetini kullanarak sorgulayabilirsiniz. Ayrıca yurda giriş çıkış işlemlerine ilişkin bilgileri de yine aynı adresten “Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama” hizmetini kullanarak sorgulayabilmeniz mümkündür.
• Yola çıkmadan önce türkiye.gov.tr adresinden bahsedilen sorguların yapılması veya pasaportta kayıtlı giriş çıkış bilgilerinden süre hesabının yapılması gümrük kapılarında yaşanacak mağduriyetleri önleyecektir.

Yurtdışından Emekli Olanlarda 185 Gün Şartı

• Yurtdışından emekli olanların, emeklilik tarihinden sonra Türkiye’ye ilk defa getirecekleri, adlarına kayıtlı taşıt için yurtdışında yerleşik olma koşulundaki 185 günlük süre şartı aranmaz.

• 730 günlük sürenin tamamını kullanmadan taşıtıyla yurtdışına çıkan emeklilerin kalan süreden faydalanmak üzere, süresi içerisinde olmak kaydıyla yeniden taşıtlarıyla Türkiye’ye girmek istemeleri halinde, bu kişilerden yurtdışında yerleşik olma koşulundaki 185 günlük süre şartı aranmaz ve taşıtlarına kalan süre verilerek girişlerine izin verilir.

Türkiye’ye Girişte Gerekli Belgeler Nelerdir?

Türkiye’ye girişte gümrük memurunca aşağıdaki belgeler aranır:

• Taşıtın ikamet edilen ülkede kayıtlı olduğunu gösterir mülkiyet belgesi (ruhsat),
• Taşıtı getiren kişinin ehliyeti,
• Duruma göre yurtdışı ikameti gösterir belge (pasaport, kimlik belgesi, oturum izni)
• Türkiye’de geçerli trafik sigorta poliçesi,
• Kişinin pasaportu veya pasaport yerine geçen kimlik belgesi,
• Yurtdışından emekliler için konsolosluk veya elçilik onaylı Türkçe tercümeli emeklilik belgesi,
• Duruma göre geçerli bir vekaletname veya kira sözleşmesi,
• Tüzel kişiliğe ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir noter veya konsolosluk onaylı Türkçe tercümeli belge.

Taşıtların gümrük kayıt işlemleri herhangi bir ücrete tabi değildir.

Türkiye’ye Getirilen Yabancı Plakalı Araca Verilen Süre Ne Kadardır?

• Yurtdışında yerleşik olarak bulunan Türk vatandaşları ile Türkiye’de oturma izni bulunan yabancı uyruklular, yabancı plakalı taşıtlarını 2 yıla (730 gün) kadar Türkiye’de bulundurma ve kullanma hakkına sahiptir.
• Türkiye’de oturma izni bulunan yabancı uyrukluların taşıtlarına 730 günü aşmamak üzere ikamet tezkeresinde belirtilen kadar süre verilir.
• Türkiye’de oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişilere 180 günde toplam 90 gün süre verilir.
• Tüzel kişiliklere ait taşıtların (otomobil, minibüs, arazi taşıtı, kamyonet ve motosiklet) vekaletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde 90 güne kadar süre verilir.
• Kiralanarak getirilen taşıtlara verilecek süre, kişinin vatandaşlık ve oturumuna bağlı olarak, 730 günlük süreyi de aşmamak kaydıyla kiralama sözleşmesinde belirtilen süreden uzun olamaz.

Taşıta verilen süre, tek seferde kullanabileceği gibi, parça parça da kullanılabilir. Ancak, her girişte 185 gün yurtdışında bulunma şartı gümrük idaresince kontrol edilir ve bu şartı sağlayanların taşıtlarına giriş izni verilir.

Bir Aylık Süreden Kimler Yararlanabilir?

• Daha önce taşıtla yapılan girişlerde verilen sürenin tamamının kullanılması veya yurt dışında yerleşik olma koşulundaki 185 gün şartının sağlanmaması durumlarından birinin veya her ikisinin birlikte mevcut olması halinde; Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişilerin bu ülkelerde adlarına kayıtlı taşıtlarına bir ay süre verilir.
• Bu süre Türkiye’ye giriş esnasında verilir ve tek seferde kullanılır. Hâlihazırda taşıtıyla Türkiye’de bulunanlar ile Türkiye’ye giriş yapılmak istenilen tarihten geriye doğru 365 gün içerisinde söz konusu bir aylık süre verilmiş kişiler bu haktan faydalanamaz.
• Bir aylık süreden yararlanacakların, Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerine ait pasaport, kimlik, oturum izni vb. evrak ile ikametlerini belgelendirmeleri gerekmektedir.

Kalan Süreden Nasıl Yararlanılır?

• Türkiye’ye taşıtıyla gelen yurtdışında yerleşik kişiler, giriş tarihinden geriye doğru son 185 gün içinde taşıt getirmiş ise kullanılan süreler 730 günden düşülür ve kalan süre verilir.
• Türkiye’ye taşıtıyla gelen yabancı uyruklu kişiler (oturma izni-mavi kart hamili olanlar hariç) giriş tarihinden geriye doğru son 180 gün içinde taşıt getirmiş ise kullanılan süreler 90 günden düşülür ve kalan süre verilir.

Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Türkiye’ye Getirilebilir mi?

• Başkasına ait olan yabancı plakalı taşıtların vekâletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilebilmesi aşağıdaki durumlarda mümkündür:
• Hem vekâleten taşıtı getiren kişi hem de taşıt sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunu sağlaması,
• Taşıtın, getiren kişinin ikamet ettiği ülkede kayıtlı olması, (Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişiler hariç),
• Kiralanmak suretiyle getirilen taşıtlar için kira sözleşmesinin bulunması.

Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Getirildiğinde Hangi Belgeler İstenir?

Taşıtın vekâletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun olarak aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir:

• Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekâletname,
• Taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idaresinde hazır bulunmaları hâlinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrüğün onaylayacağı bir vekâletname,
• Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet veya mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belge,
• Tüzel kişiliklere ait taşıtların vekaletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde bunlara ek olarak aşağıda yer alan belgeler gümrük idaresine sunulur.
• Tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekâletname,
• Tüzel kişiliklere ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu gösterir belge,
• Taşıtın kiralanarak getirilmesi durumunda ise kira sözleşmesinin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.

Yukarıda sayılan belgelerin noter veya konsolosluk onaylı tercümelerinin de gümrüğe sunulması gerekir.

Yabancı Taşıtlar Kimler Tarafından Kullanılabilir?

• Yabancı plakalı taşıtlar; taşıt programına kaydı yapılan izin hak sahibi, bu kişinin yurtdışında yerleşik eşi, anne-babası ve çocukları tarafından kullanılabilir.
• Acil durumlar hariç izin hak sahibi araç içinde bulunsa dahi yukarıda belirtilen kişiler dışında taşıtın kullanılması mümkün değildir.
• Yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlamayan anne, baba, eş ve çocukları yabancı plakalı taşıtları kullanamaz.
• Taşıtı kullanacakların, izin hak sahibinin eşi, anne-babası veya çocuğu olduğunu ve yurtdışında ikamet ettiklerini ispatlayıcı belgeleri (vukuatlı nüfus kayıt örneği, pasaport vb.) yanlarında bulundurması gerekmektedir. Yol denetimlerinde bu durumu belgeleriyle ispat edemeyenlerin araçları trafikten men edilerek gerekli işlemlerin yapılması için gümrüğe teslim edilir.
• Yukarıda sayılanlar haricinde izin hak sahibi dışındaki kişiler taşıtı vekaletnameleri olsa da kullanamaz. İzin hak sahibi dışında taşıtı kullanmak için Türkiye’den veya yurtdışından alınmış vekaletnameler geçersiz sayılır. Yol denetimlerinde bu durumun tespiti halinde taşıt trafikten men edilerek gerekli işlemlerin yapılması için gümrüğe teslim edilir. Ayrıca bu şekilde aracı haksız kullanan ve kullandıranlar hakkında ayrı ayrı para cezası uygulanır.

İlginizi çekebilir: Türkiye’de Yabancılar için Mavi Plaka Araç Nedir? Nasıl Uygulanır?

Taşıtsız Yurtdışına Çıkılabilir mi?

Taşıtı Türkiye’de bırakarak yurtdışına çıkmak için en yakın gümrük idaresine başvurulmak suretiyle aşağıdaki işlemlerden birinin yapılması gerekir;

• Taşıtın gümrük idaresine teslim edilmesi,
• Taşıtın başka birisi tarafından kullanılmayacağını belirten taahhütnamenin en yakın gümrük idaresine müracaat edilerek veya e-Devlet üzerinden www.turkiye.gov.tr adresinde yer alan “Yurt Dışına Taşıtsız Çıkışlarda Taahhütname Verme ve Kaldırma” hizmeti kullanılarak da verilmesi.

Gümrük idaresine teslim edilen taşıtın süresi durur, taahhütname ile çıkışlarda ise süre işlemeye devam eder.

Taahhütname verildiği durumda taşıtın gümrük idaresine beyan edilen adreste park halinde bulunması gerekmekte olup taşıt sahibinin yurtdışında yerleşik eşi, çocukları, anne ve babası dahil taşıtın kullanılması mümkün değildir.

Yurtdışına çıkışlarda taşıtın gümrük idaresine teslim edilmediği veya taahhütname verilmediğinin pasaport işlemleri sırasında tespit edilmesi halinde izin hak sahibi gümrük idaresine yönlendirilecektir. Bu sebeple herhangi bir mağduriyet yaşanmaması için taşıtsız olarak yurtdışına çıkmadan önce en yakın gümrük idaresine başvurulması veya e-Devlet üzerinden taahhütname verilmesi gerekmektedir.

Yabancı Taşıt Vekâletname ile Yurtdışı Edilebilir mi?

Evet, yabancı plakalı taşıt, geçerli bir vekâletname yoluyla yurtdışı edilebilir.

Vekâletname ile taşıtın yurtdışı edilebilmesi için aşağıdaki koşulların tamamının sağlanması gerekmektedir:

• Geçerli bir vekâletnamenin ibrazı,
• Taşıtı yurtdışı edecek kişinin yurtdışında yerleşik olması,
• Vekâlet veren ve vekâlet alan kişilerin gümrük idaresine birlikte müracaatı (Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı vekâletnamenin ibrazı durumunda ise vekâlet alan kişinin gümrük idaresine müracaatı yeterlidir).
• Vekaletname ile yurtdışına çıkarılacak taşıtların işlemleri, haklı sebeplerin haricinde taşıtın yurtdışına son çıkış tarihinden 15 gün önce yapılır.

Taşıtın Türkiye’de Mülkiyet Devri Yapılabilir mi?

Türkiye’de bulunan yabancı plakalı araç bir başkasına devredilemez. Ancak, taşıtın geçici giriş belgesi, yabancı taşıtlar geçici giriş karnesi veya yabancı taşıtlar geçici giriş formuna kayden taşıt ithal etme hakkı bulunan aile ünitesine dâhil bir başkasına mülkiyet devrinin yapılmasına izin verilir.

Taşıtlar ile İlgili Olarak Hangi Durumlarda Ceza Uygulanmaktadır?

Yabancı plakalı araç lar ile ilgili olarak aşağıda belirtilen durumların tespiti halinde 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası uygulanmakta ve taşıt gümrük idaresince teslim alınarak yurtdışı edilmektedir:

• Türkiye’ye getirilen taşıtların getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi veya satılması,
• Hak sahibi olmayan kişilerce kullanılması,
• Taşıtla birlikte giren ve belgelerinde kayıtlı olan parçalarının gümrük idaresinden izin alınmaksızın değiştirilmesi,
• Yurtta kalma süresinin bitimini takip eden ilk 3 ay içerisinde yurtdışına çıkarılmaması veya bu sürede herhangi bir gümrük idaresine teslim edilmemesi,
•  Türkiye’ye birden fazla pasaport veya kimlikle giriş yapıldığı bilgisini gümrük idaresine vermeksizin yurtdışı yerleşiklik şartını sağlıyormuş gibi işlem yaptırılması,

Taşıtların yurtta kalma süresinin bitimini takip eden; 1 (bir), 2 (iki) ve 3 (üç) aylık süre içerisinde yurtdışı edilmesi durumunda 2023 yılı için sırasıyla 1.046 TL, 2.092 TL ve 3.138 TL para cezası uygulanır. Bu miktar her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır.

Taşıtlarını gümrüğün denetimine bırakmadan veya taahhütname ile gümrük idaresinden izin almadan yurtdışına çıkan kişiler haklı bir sebepleri bulunduğunu ispat edemezlerse haklarında, tespit tarihine kadar yapılan tüm çıkışlar için bir defa Gümrük Kanunu’nun 241 inci maddesinin altıncı fıkrasının (e) bendi uyarınca 2023 yılı için 4.184 TL para cezası uygulanır.

Kaza Yapan Araçların Tamiri Nasıl Sağlanır?

Kaza geçirerek tamire ihtiyaç duyulan taşıtların tamirleri, taşıt sahipleri veya yetki verilenler tarafından talepte bulunulması halinde, gümrükçe uygun görülen yerde ve gümrüğün gözetimi altında yapılır.

Ön Beyan Nedir?

Ön beyan taşıtlarıyla Türkiye’ye gelen yolcular için kolaylık tanıyan bir uygulamadır. Yola çıkmadan en fazla 15 gün önce Ticaret Bakanlığı’nın internet sayfasında yer alan (www.ticaret.gov.tr) “E-İşlemler” menüsünden veya “e-Devlet Kapısı” üzerinden (https://www.turkiye.gov.tr/gtb-tasit-on-beyan) ulaşılabilen “Taşıt Ön Beyan Uygulaması” kullanılarak kişi ve taşıta ait bilgiler cep telefonu, tablet ya da bilgisayar vasıtasıyla uygulamaya girilmekte, bu sayede gümrük kapılarında işlemler daha kısa sürede yapılabilmektedir.

Kaynak: https://ticaret.gov.tr/