Refakatsiz Çocuk Kavramı Nedir ve Nasıl Koruma Sağlanır?

Kanunlara göre, Türkiye’de 18 yaşından küçük herkes cinsiyeti, dili, ırkı veya mezhebi fark etmeksizin çocuk kabul edilmektedir. Buradan hareketle, 18 yaşından küçük herkesin, Türkiye’de çocuk olarak tanımlanan kişilere tanınan hak ve özgürlüklerden yararlanabileceğini söyleyebiliriz. Yanında ebeveynleri (anne ya da baba) veya kendisinin bakımını üstlenmiş erişkin bir akrabası olmadan Türkiye’ye gelen ya da Türkiye’ye geldikten sonra onlardan ayrı düşen çocuklara “refakatsiz çocuk” adı verilmektedir. Refakatsiz çocuk olarak tanımlanan kişiler uyruğu, dili, dini, cinsiyeti veya herhangi bir başka özelliği fark etmeksizin Türkiye’de çocuk kabul edilir ve çocuklara verilmiş tüm haklardan eşit olarak faydalanabilir. Bu çocukların korunumundan ve yetişmelerinden sorumlu resmi kurum Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Refakatsiz çocukla Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı, kendilerine uygun kurum ve kuruluşlarda barınırlar.

Bir çocuğun refakatsiz çocuk statüsü sahibi olması ve koruma altına alınabilmesi için ilk olarak yaşının ve refakatsiz durumda olduğunun resmi makamlarca tespit edilmesi gerekir. Kimlik, pasaport, doğum belgesi vb. gibi yasal belgelerle refakatsiz çocuk statüsü sahibi olan yabancılara bakanlığın uygun kurum ve kuruluşlarında, çocuğun yaş ve cinsiyeti gözetilerek koruma ve barınma hizmeti alması sağlanır. Eğer çocuğun yaş grubuyla alakalı resmi bir belge yoksa ve ciddi şüpheler bulunuyorsa, burada yaş tespiti talep edilebilir. Yaş tespiti uygulamaları devlet hastanesinde, uzmanlar tarafından tamamen ücretsiz olarak sağlanır. Refakatsiz çocuk statüsü kazanan tüm çocuklar 18 yaşına kadar devlet korumasında temel ihtiyaçlarını karşılayabilirler.